Του Νίκου Κατσουρίδη
Την προσεχή Τρίτη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερώσει τον λαό για την ιδέα του περι «χαλαρής» ή αποκεντρωμένης Ομοσπονδίας. Και στις 12 Νοεμβρίου θα ενημερώσει το Εθνικό Συμβούλιο ή το Συμβούλιο Αρχηγών. Το πρώτο που κτυπά στ΄ αυτιά και στο μυαλό είναι ότι η σειρά ενημέρωσης είναι λογικά ανάποδη. Φυσιολογικά θα έπρεπε να ενημερωθεί πρώτα η πολιτική ηγεσία και στην συνέχεια ο λαός. Αυτό φαίνεται ότι είναι ακατόρθωτο λόγω απουσίας στο εξωτερικό ορισμένων πολιτικών αρχηγών Ας είναι. Το ζήτημα το οποίο όμως προκύπτει είναι το ακόλουθο. Αν ο Πρόεδρος ενημερώσει πλήρως τον λαό, τότε δεν θα έχει κάτι το νέο να καταθέσει στο Εθνικό Συμβούλιο οπόταν προς τι η σύγκλιση σώματος απλά προς ενημέρωση. Εκτός αν ο λαός δεν θα ενημερωθεί πλήρως. Από την άλλη αν ο λαός ενημερωθεί πλήρως, τότε η σύγκλιση του Εθνικού Συμβουλίου έχει νόημα μόνο αν θα προχωρήσει όχι απλά σε μια επανάληψη της ενημέρωσης, αλλά να συζητήσει και να αποφασίσει το τι δέον γενέσθαι. Τι πρέπει να γίνει ώστε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες και πάνω σε ποια βάση να διεξαχθούν. Δηλαδή ποια θα είναι η βάση συζήτησης. Με άλλα λόγια ποια είναι τα «σημεία αναφοράς» όπως λέει και ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στην πρόσφατη περι Κύπρου Έκθεσης του. Γιατί αυτό που ίσχυε μέχρι την υποβολή και έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως βάση συζήτησής, δηλαδή το εξάπτυχο (όπως λέμε εξάσφαιρο) πλαίσιο Γκουτέρες, τώρα πια δεν ισχύει. Είναι ξεκάθαρο και μέσα από την Έκθεση, αλλά και τις δηλώσεις των πλευρών ότι το πλαίσιο αυτό θα εμπλουτισθεί από νέες ιδέες, όπως άλλωστε και ο ίδιος ο Γ.Γ του ΟΗΕ .
Τι θα μπορούσε άραγε να συνιστά ένα νέο εμπλουτισμένο πλαίσιο; Ποια θα είναι τα σημεία αναφοράς; Κατ΄ αρχάς το ίδιο το Πλαίσιο Γκουτέρες θα πρέπει να αποκατασταθεί. Να επανέλθει ο Χάρτης Ακκιντζί και να επανατοποθετηθούν στο τραπέζι των συνομιλιών, οι έσχατες προτάσεις της ε/κ πλευράς, όπως υποβλήθηκαν στο Κράνς Μοντάνα.
Πέρα τούτων όμως τι άλλο; Τι νέο; Προφανώς η ε/κ πλευρά επιθυμεί να συζητήσει την ιδέα της περι «χαλαρής ομοσπονδίας». Ιδέα η οποία για πρώτη φορά κατατέθηκε επισήμως στο Εθνικό Συμβούλιο από μέρους του ΔΗ.ΣΥ από το 2010. Πέραν αυτού του σημείου η ε/κ θεωρεί ως σημείο αναφοράς και ένα διαδικαστικό θέμα. Την προτεραιότητα συζήτησης των θεμάτων τριβής. Σε ποιο τραπέζι συζήτησης του κυπριακού θα επικεντρωθεί η σημασία και το ιδιαίτερο βάρος. Στο τραπέζι της εσωτερικής πτυχής, όπου εμπίπτει και η ιδέα της «χαλαρής ομοσπονδίας» ή το άλλο τραπέζι. Αυτό της διεθνούς πτυχής του κυπριακού δηλαδή και ειδικά στο σκέλος ασφάλεια. Οπου τα ατσάλινα αγκάθια τα οποία ακούουν στο όνομα εγγυήσεις και στρατεύματα, θέματα που προκάλεσαν το ναυάγιο και πιθανόν, αν και το απεύχομαι, να είναι εκ νέου τα επικίνδυνα σημεία. Επιπρόσθετα είναι και το τι σημαίνει καλή προετοιμασία. Δηλαδή κατά πόσον ορισμένα από τα ατσάλινα αγκάθια θα πρέπει να ξεπερασθούν στο στάδιο της προετοιμασίας τόσον ανάμεσα στις δύο κοινότητες όσον και ανάμεσα στις εγγυήτριες δυνάμεις με τη σύμφωνη γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Από πλευράς τώρα Τουρκίας και τ/κ αναμένω να θεωρηθούν σημεία αναφοράς το θέμα των υδρογονανθράκων, οι δικές τους διαχωριστικές ιδέες περι συνομοσπονδίας ή και λύσεων εκτός παραμέτρων Ηνωμένων Εθνών, καθώς επίσης η αντίληψη τους περι πολιτικής ισότητας όπως τελευταία την εμπλουτίζουν με νέες ερμηνείες. Τέλος θα θέσουν και θέμα έστω έμμεσου χρονοδιαγράμματος.
Αυτά όλα και όλα και άλλα συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα. Ένα μείγμα που δεν είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσουν τον Γ.Γ του ΟΗΕ να αποφασίσει την επανέναρξη των συνομιλιών. Γιατί έχω την άποψη ότι η επανέναρξη των συνομιλιών δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη. Ιδιαίτερα με δεδομένο την αυξανόμενη στρατιωτική ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο.
