Σημεία και αγκάθια ή ροδοπέταλλα;

 

Του Νίκου Κατσουρίδη

UnknownΑυτή η ΄Έκθεση του Γ.Γ.  του ΟΗΕ περι Κύπρου είναι με τέτοιο τρόπο διατυπωμένη ούτως ώστε να αισθάνονται όλοι ικανοποιημένοι.  Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι όλοι αυτό δηλώνουν.  Ικανοποιημένοι ε/κ και τ/κ, Τουρκία και Ελλάδα.  Την ίδια ώρα και τα Κόμματα τόσον στην ε/κ όσον και στην τ/κ κοινότητα, βρήκαν εκείνα τα στοιχεία που χρειάζονταν ούτως ώστε να δηλώνουν δικαιωμένα.  Κάποιος ίσως πει ότι είναι ένα κείμενο ισοζυγισμένο.  Εγώ πιστεύω ότι είναι σαφώς ένα κείμενο με περικοπές οι οποίες συνιστούν εποικοδομητική ασάφεια. Μόνο ο συγγραφέας γνωρίζει τι επιδιώκει και κυρίως αυτός είναι που θα τις ερμηνεύσει όταν έλθει η ώρα.  Βέβαια το ανησυχητικό είναι το δίδαγμα μέσα από την σύγχρονη ιστορία του κυπριακού το οποίο διδάσκει πως η εποικοδομητική ασάφεια λειτούργησε σχεδόν πάντοτε υπερ της Τουρκικής πλευράς.

Το δεύτερον στοιχείο το οποίο χαρακτηρίζει την ΄Εκθεση Γκουτέρες είναι η αναφορά σε «εμπλουτισμό του πλαισίου του με νέες ιδέες».  Θεωρώ ότι θα έπρεπε σαφώς να ξεκαθαρίζεται – εύχομαι αυτό να έχει υπόψη του ο Γ.Γ. του ΟΗΕ – ότι οι νέες ιδέες πρέπει να βρίσκονται εντός των παραμέτρων των αποφάσεων του ΟΗΕ.  Μόνο με αυτό ξεκαθαρισμένο μπορεί να είμαστε ήσυχοι.  Ήσυχοι  ότι δεν θα είναι εύκολο για την Τουρκία να εγείρει θέμα Συνομοσπονδίας ή δύο Κρατών. Σε αντίθετη περίπτωση η αναφορά σε «νέες ιδέες» χωρίς πλαίσιο θα είναι η ευκαιρία για Τουρκία να θέσει στο τραπέζι των συνομιλιών επικίνδυνες ιδέες διχοτομικής φύσης.  Είμαι της άποψης ότι θα ήταν ωφέλιμο να δοθεί με επιστολή προς τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας η ερμηνεία της πλευράς μας, ότι οι οποιεσδήποτε ιδέες τίθενται στο τραπέζι των συνομιλιών οι οποίες διεξάγονται υπο την αιγίδα του ΟΗΕ, στα πλαίσια και στη βάση των δικών του αποφάσεων, αυτονόητα πρέπει να βρίσκονται σ΄ αυτό το πλαίσιο. Την ίδια ώρα φρονώ ότι δεν είναι αρκετό να μας διαβεβαιώνουν από τις Βρυξέλλες, προφορικά, ότι δεν αποδέχονται στους κόλπους της Ένωσης δύο  κράτη από το νησί μας ή Συνομοσπονδιακό Κράτος.  Είμαι της έντονης άποψης ότι θα πρέπει να ζητήσουμε επίσημη τέτοια θέση από τα ηγετικά όργανα, τους ηγετικούς θεσμούς της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης.

Ένα άλλο ουσιαστικό σημείο στην έκθεση είναι η περικοπή ότι πρέπει να δημιουργηθούν κατά το στάδιο της καλής, όπως την χαρακτηρίζει, προετοιμασίας «σημεία αναφοράς».  Τι μπορεί άραγε να σημαίνει η φράση;  Μια εκδοχή είναι ένα νέο Κοινό Ανακοινωθέν ή νέα Συμφωνία Κορυφής.  Το πιο πιθανό όμως, με βάση και προηγούμενες αναφορές του Γ.Γ.  του ΟΗΕ, είναι να αναφέρεται σε μια στρατηγική συμφωνία πρίν την τελική και ολοκληρωμένη συμφωνία, το οριστικό σχέδιο λύσης το οποίο θα κληθούμε να εγκρίνουμε.  Ερώτημα είναι φυσιολογικά το τι θα περιλαμβάνει αυτή η συμφωνία. Εκ των πραγμάτων αλλά και εκ των αναφορών του Γενικού Γραμματέα προκύπτει ότι μάλλον υπονοεί το γνωστό Πλαίσιο Γκουτέρες των έξη σημείων και τις νέες ιδέες οι οποίες θα το εμπλουτίσουν.  Ότι όμως και να εννοεί, σε περίπτωση μια τέτοιας συμφωνίας προκύπτει το εξής. Αυτή η στρατηγική  συμφωνία που με βάση τουλάχιστον το Πλαίσιο Γκουτέρες περιλαμβάνει τα στρατηγικά, άρα ουσιαστικά και ζωτικά θέματα του κυπριακού, θα τύχει ενός συγκεκριμένου διαδικαστικού χειρισμού.  Ποιος μπορεί να είναι αυτός;  Να μονογραφηθεί από τους δύο ηγέτες και να αφαιθεί στο τραπέζι των συνομιλιών και να συνεχισθεί η διαπραγμάτευση για όλα  όσα δεν θα έχουν συμφωνηθεί.  Επίσης θα μπορούσε να υπογραφεί από τους δύο ηγέτες ως ενδιάμεση συμφωνία και να συνεχισθούν οι συνομιλίες για όσα υπολείπονται.  Λεπτή η διαφορά σ΄ αυτές τις δύο διαδικαστικές προσεγγίσεις  Η ουσία δεν βρίσκεται εδώ.  Το κρίσιμο ερώτημα είναι άλλο.  Πότε θα ζητηθεί η έγκριση του Λαού;  Με τη συνομολόγηση της ενδιάμεσης στρατηγικής συμφωνίας ή όπως και αν αυτή αποκληθεί ή μετά την πλήρη ολοκλήρωση της συμφωνίας;  Αν συμβεί το δεύτερο, πόση πραγματικά θα υπάρχει ευχέρεια στη μια ή την άλλη κοινότητα να απορρίψει αν έτσι κρίνει το σχέδιο λύσης;  Την ολοκληρωμένη δηλαδή συμφωνία όταν στο μεταξύ θα είναι εν ζωή η αποκληθείσα Στρατηγική Συμφωνία για το χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει ως το δημοψήφισμα;  Πολύ δύσκολο λέω.  Γιατί στο μεταξύ θα τυγχάνει προπαγάνδισης, διαφήμισης και προβολής με χίλιους δύο τρόπους σε ολόκληρο τον κόσμο και όχι μόνο στην Κύπρο.  Αρα μέχρις ότου ολοκληρωθεί η πλήρης συμφωνία στη διεθνή κοινή γνώμη ή σε τεράστια μερίδα της το κυπριακό θα θεωρηθεί λυμένο.  Σε μια τέτοια περίπτωση βέβαια πόσο εύκολο είναι το «όχι»  της μιας ή της άλλης κοινότητας, όταν θα θεωρηθεί οτι τορπιλίζει όχι ένα Σχέδιο Λύσης αλλά τη ΛΥΣΗ.  Αφού αυτή θα είναι η εντύπωση στη διεθνή γνώμη.  Κατά συνέπεια ο μεν Λαός θα είναι υπο εκβιασμό και θα κληθεί να τοποθετηθεί μη έχοντας ουσιαστικά επιλογή.  Την ίδια ώρα τούτο σημαίνει ότι δύο άνθρωποι, οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων θα έχουν αποφασίσει στη θέση του Λαού, σύν οι τρείς εγγυήτριες.  Αρα επανάληψη της Ζυρίχης με τα γνωστά αποτελέσματα.  Ως εκ τούτου το ορθό και δημοκρατικό θα ήταν να τεθεί μια ενδεχόμενη στρατηγική συμφωνία ενώπιον του Λαού προς έγκριση.  Αλλωστε τι έχει να φοβηθεί οποιοσδήποτε αν η στρατηγική συμφωνία θα επιλύσει τα κεφαλαιώδη ζητήματα στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και θα αποδώσει μια λειτουργική και βιώσιμη λύση.  Ένα κανονικό (φυσιολογικό), όπως λέει και ο ίδιος ο Γ.Γ.  του ΟΗΕ, Κράτος.  Ένα Κράτος μέλος του ΟΗΕ, ισότιμο με όλα τα άλλα συνήθη Κράτη.  Ένα Κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης όπως όλα τα άλλα Κράτη της ΄Ένωσης, που θα λειτουργεί, όπως και τα υπόλοιπα της Κράτη, στα πλαίσια των αρχών, νόμων και κανονισμών της.  Κατ΄ εμένα τίποτα.

Αν πάλιν δεν τεθεί η στρατηγική συμφωνία ενώπιον του Λαού, άμεσα με τη συνομολόγηση της, τότε στους μήνες που θα ακολουθήσουν μέχρι να συμφωνηθεί το ολοκληρωμένο και τελικό σχέδιο λύσης, το τι θα συμβεί εντός των δύο κοινοτήτων, όπου θα συζητείται στο μεταξύ η στρατηγική συμφωνία, ουδείς μπορεί να προβλέψει.

Κλείνοντας αυτό το σημείωμα να πώ ότι σ΄ αυτήν την Έκθεση, υπάρχουν και άλλα σημεία που αξίζουν σχολιασμού, όπως η έμμεση αναφορά σε χρονοδιάγραμμα ή πιο διπλωματικά χρονικό ορόσημο, ή ας πούμε απλά χρονικό περιορισμό αντί του απροσδιόριστου χρόνου.  Επέλεξα να σταθώ όμως σε εκείνα τα οποία μπορεί να αποδειχθούν αγκάθια που θα ματώσουν σοβαρά το κορμί της Κύπρου ή σε ροδοπέταλά, ανάλογα με το χειρισμό.