Για “αναταραχές” και “με και χωρίς συμφωνία” 
για το Brexit, προειδοποιεί η Κομισιόν σε ειδική ανακοίνωση που εξέδωσε και στην οποία περιγράφονται οι εν εξελίξει εργασίες προετοιμασίας για όλα τα αποτελέσματα της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και καλεί τα Κράτη μέλη, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να προετοιμαστούν για “παν ενδεχόμενο”.
Η Κομισιόν εξέδωσε την ανακοίνωση προς τα Κράτη Μέλη, ενόψει και της αυριανής ειδικής συνεδρίασης του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων με αντικείμενο το Brexit καθώς στις 30 Μαρτίου 2019, το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα καταστεί τρίτη χώρα.
Η Κομισόν προειδοποιεί ότι “μολονότι η ΕΕ εργάζεται νυχθημερόν για μια συμφωνία που θα διασφαλίζει την εύτακτη αποχώρηση, είναι αναμφισβήτητο ότι η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα προκαλέσει διαταραχές —για παράδειγμα, στις αλυσίδες εφοδιασμού των επιχειρήσεων— είτε επιτευχθεί συμφωνία είτε όχι”.
Αναφέρει δε ότι “δεν είναι ακόμη καθόλου βέβαιο ότι την εν λόγω ημερομηνία θα υπάρχει επικυρωμένη συμφωνία αποχώρησης, ούτε είναι γνωστό τι θα συνεπάγεται αυτή, συνεχίζονται οι προετοιμασίες, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη και οι ιδιωτικοί φορείς είναι προετοιμασμένοι για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου”.
“Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν επιτευχθεί συμφωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα αποτελεί πλέον κράτος μέλος μετά την αποχώρηση και, ως εκ τούτου, δεν θα έχει πλέον τα ίδια οφέλη με ένα μέλος και επομένως, η προετοιμασία για τη μετατροπή του Ηνωμένου Βασιλείου σε τρίτη χώρα είναι υψίστης σημασίας, ακόμη και στην περίπτωση συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου”, ξεκαθαρίζει η Κομισιόν.
Ωστόσο, προειδοποιεί εκ νέου ότι “η προετοιμασία για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν αποτελεί ευθύνη μόνο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ”, αλλά “πρόκειται για κοινή προσπάθεια σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, στην οποία συμμετέχουν, επίσης, οι οικονομικούς φορείς και άλλοι ιδιωτικοί φορείς: καθένας πρέπει τώρα να εντείνει τις προετοιμασίες για όλα τα σενάρια και να αναλάβει την ευθύνη που αναλογεί στη συγκεκριμένη περίπτωσή του”.
Στο κείμενο των 17 σελίδων που έστειλε στο Συμβούλιο η Κομισιόν αναφέρει “η σύναψη και η επικύρωση μιας συμφωνίας απόσυρσης είναι μια απαιτητική διαδικασία”. Σημειώνει δε ότι “μπορεί να υπάρξει μια μεταβατική περίοδος …” χρησιμοποιώντας με χαρακτηριστικό τρόπο τα αποσιωποιητικά (…).
“Εάν συμφωνηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο το σχέδιο συμφωνίας απόσυρσης, θα προβλεφθεί μεταβατική περίοδος μεταξύ της ημερομηνίας απόσυρσης (δηλαδή 30 Μαρτίου 2019) και της 31ης Δεκεμβρίου 2020. Κατά τη μεταβατική περίοδο, οι κανόνες της Ένωσης (το αποκαλούμενο κεκτημένο της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών συμφωνιών), καθώς συνεχίζουν να εξελίσσονται, θα εφαρμόζονται γενικά στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα συμμετέχει πλέον στη διακυβέρνηση ή στη λήψη αποφάσεων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ , φορείς ή οργανισμούς”, αναφέρει η Κομισιόν στο έγγραφο προς το Συμβούλιο.
“Επομένως, μια μεταβατική περίοδος θα παράσχει άλλους 21 μήνες για να προετοιμαστεί για την ημέρα κατά την οποία θα παύσει να ισχύει η νομοθεσία της ΕΕ”.
Προειδοποιεί δε ότι οι ενδιαφερόμενοι φορείς και οι εθνικές και κοινοτικές διοικήσεις πρέπει να προετοιμαστούν για δύο πιθανά βασικά σενάρια:
– Εάν η συμφωνία αποχώρησης κυρωθεί πριν από τις 30 Μαρτίου 2019, ώστε να τεθεί σε ισχύ την ημερομηνία αυτή, το κοινοτικό δίκαιο θα παύσει να εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο την 1η Ιανουαρίου 2021, δηλαδή μετά από μεταβατική περίοδο 21 μηνών.
– Ελλείψει συμφωνίας για συμφωνία απόσυρσης ή εάν η Συμφωνία Ανάληψης δεν επικυρωθεί εγκαίρως και από τα δύο μέρη, δεν θα υπάρξει μεταβατική περίοδος και η νομοθεσία της ΕΕ θα παύσει να ισχύει για το Ηνωμένο Βασίλειο και στο Ηνωμένο Βασίλειο από τις 30 Μαρτίου 2019.
Κάθε σενάριο έχει διαφορετικές συνέπειες.
Το πρώτο προβλέπει τα εξής:
– απόσυρση στις 30 Μαρτίου 2019 στο πλαίσιο της συμφωνίας απόσυρσης, συμπεριλαμβανομένης μεταβατικής περιόδου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020
– το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι τρίτη χώρα.
– Συνέχιση της εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ εντός και προς το Ηνωμένο Βασίλειο: Γενικά, το δίκαιο της ΕΕ θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται κατά τη μεταβατική περίοδο.
– Έξοδος από το θεσμικό πλαίσιο: Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα συμμετέχει πλέον από τις 30 Μαρτίου 2019 στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τη διακυβέρνηση των οργάνων και οργανισμών της ΕΕ.
– Διαχείριση της μεταβατικής περιόδου: Ο ρόλος των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στην εποπτεία και την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχιστεί.
– Διαπραγμάτευση της μελλοντικής σχέσης: Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να διαπραγματευτεί με το Ηνωμένο Βασίλειο μια συμφωνία σχετικά με τη μελλοντική σχέση που θα πρέπει να εφαρμοστεί ιδανικά (συμφωνηθεί, υπογραφεί και κυρωθεί) στο τέλος της μεταβατικής περιόδου και να εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Στο δεύτερο σενάριο (απόσυρση στις 30 Μαρτίου 2019 χωρίς συμφωνία απόσυρσης):
– Το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι τρίτη χώρα και το δίκαιο της Ένωσης θα παύσει να ισχύει για το Ηνωμένο Βασίλειο
– Πολίτες: Δεν θα υπάρχει ειδική ρύθμιση για τους πολίτες της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο ή για τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
– Σύνορα: Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εφαρμόσει τους κανονισμούς και δασμούς στα σύνορα με το Ηνωμένο Βασίλειο ως τρίτη χώρα, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων και ελέγχων για τα τελωνειακά, υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά πρότυπα και την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τα πρότυπα της ΕΕ.
– Οι μεταφορές μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις. Οι τελωνειακοί, υγειονομικοί και φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι στα σύνορα θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικές καθυστερήσεις, π.χ. στις οδικές μεταφορές και δυσκολίες για τους λιμένες.
– Εμπόριο και κανονιστικά ζητήματα: Το Ηνωμένο Βασίλειο γίνεται τρίτη χώρα, των οποίων οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα διέπονται από το γενικό διεθνές δημόσιο δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Συγκεκριμένα, σε τομείς που υπόκεινται σε μεγάλο βαθμό σε ρύθμιση, αυτό θα αποτελούσε σημαντικό μειονέκτημα σε σύγκριση με το σημερινό επίπεδο ολοκλήρωσης της αγοράς.
– Διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο: Ανάλογα με τις συνθήκες που οδηγούν στην απόσυρση χωρίς συμφωνία, η ΕΕ ενδέχεται να επιθυμεί να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο ως τρίτη χώρα.
– Χρηματοδότηση από την ΕΕ: Οι φορείς του Ηνωμένου Βασιλείου θα πάψουν να είναι επιλέξιμοι ως οντότητες της Ένωσης για να λάβουν επιχορηγήσεις από την ΕΕ και να συμμετάσχουν σε διαδικασίες ανάθεσης συμβάσεων της ΕΕ. Εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από τις ισχύουσες νομικές διατάξεις, οι υποψήφιοι ή οι προσφέροντες από το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να απορριφθούν.
