Γράφει η Ανδρούλα Γκιούρωφ
Σαν σήμερα στις 8 Οκτωβρίου του 1908 γεννιέται στο χωριό Κελλάκι της Λεμεσού ο ιστορικός ηγέτης του ΑΚΕΛ Εζεκίας Παπαϊωάννου.Ενας γνήσιος γιος της εργατικής τάξης. Ενας ηγέτης που βρέθηκε στο τιμόνι του κόμματος από το 1949 και για 40 συναπτά έτη το οδήγησε χωρίς να προκαλέσει ούτε μια ρωγμή στη εικόνα και το κύρος του μέχρι το 1988 όπου και επήλθε η βιολογική του τελεύτηση.
Ο Εζεκίας ανδρώθηκε μέσα στο καζάνι της εργατικής τάξης και αρνείτο να υποκύψει στις υποταγές της «υψηλής ραπτικής -κοπτικής της ρεάλ πολιτίκ» και του ξεπουλήματος ιδεών και αρχών. Από μεταλλωρύχος στη Φουκάσα της Σκουριώτισσας, λιμενεργάτης στον Πειραιά , γκαρσόνι και αποθηκάριος στο Λονδίνο γνώρισε στο πετσί του τις αδικίες τον βραχνά και τα οράματα της εργατιάς, των φτωχών και των καταφρονεμένων, των άθλιων και των καταπιεσμένων. Επαναστάτης και μαχητής.Ποτέ φλύαρος, φαύλος και άφιλος.Διεθνιστής όπως αρμόζει στους πραγματικούς κομμουνιστές εντάχθηκε το 1936 στις Διεθνείς ταξιαρχίες μαζί με το άγημα 60 Κυπρίων εθελοντων όπου πολέμησαν στον Ισπανικό Εμφύλιο κατά του φασισμού και του δικτάτορα Φράνκο.Σε εκείνο τον πόλεμο 15 από τους Κύπριους εθελοντές έχασαν τη ζωή τους και ο Παπαϊωάννου τραυματίζεται σοβαρά. Εκείνα τα τραύματα θα τον συνοδεύουν μέχρι το θάνατο του.Μέσα στην καρδιά της μητρόπολης του ιμπεριαλισμού και της Αποικιοκρατίας, στο Λονδίνο αγωνίστηκε με σθένος για την απελευθέρωση της Κύπρου από τη θέση του γραμματέα της Αντιαποικιακής για την Κύπρο Επιτροπής και της Τοπικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ. Το 1945 επιστρέφει στην Κύπρο. Μετά την επιστροφή του,αναμείχθηκε στην τοπική πολιτική ζωή και το 1946 έγινε αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Δημοκράτης», την οποία έκλεισαν οι αποικιοκράτες το 1955 και κατάσχεσαν όλα τα περιουσιακά της.
Το 1949 στο 6ο Συνέδριο του κόμματος εκλέγεται ως ο τρίτος Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ αξίωμα το οποίο κατείχε για 40 χρόνια, έως το θάνατο του.Το Δεκέβρη του 1955 το ΑΚΕΛ λόγω της ‘εντονης αντιαποικικακής πολιτικής του δράσης κηρύσσεται παράνομο με το περιβόητο διάταγμα του Χάρντιγκ.Ο Παπαϊωάννου μαζί με άλλα 134 μέλη του κόμματος συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν. Ο Παπαϊωάννου απέδρασε και συνέχισε τον αγώνα του μέχρι την ανεξαρτησία του 1959.
Το ΑΚΕΛ με επικεφαλής τον Παπαϊωάννου διαφώνησε έντονα με τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, υποστηρίζοντας ότι ήταν ανεφάρμοστες και εγκυμονούσαν σοβαρούς κινδύνους. Ωστόσο όταν το 1963 ο Μακάριος επιχείρησε να τροποποιήσει το Σύνταγμα με τα «13 σημεία», ο Παπαϊωάννου τον προειδοποίησε για τον υποχθόνιο ρόλο της Βρετανίας και τον κάλεσε να μην εμπιστεύεται τις δήθεν καλές προθέσεις του τότε Βρετανού ύπατου αρμοστή .
Απο το 1960 μέχρι το θάνατο του το 1988 εκλεγόταν επανειλημμένα βουλευτής και υπηρέτησε το νομοθετικό σώμα για 28 συνεχόμενα χρόνια.Παλιάς κοπής πολιτικός, δημοκράτης όσο λίγοι και αμείλικτος σε θέματα αρχών και αξιών δεν άφησε κανέναν και ποτέ να μαγαρίσει με διαπλοκές μίζες και υπόγειες δοσοληψίες το κόμμα της Αριστεράς.Οτι περιουσία είχε αυτός και η σύζυγος του Ειρήνη τα έδωσε όλα στο κόμμα.Δεν ήθελε πλούτη, δεν ήθελε μέγαρα και υπηρετικό προσωπικό, μεγαλεία και εφήμερα χειροκροτήματα.
Ενθερμος υποστηρικτής της Ελληνοτουρκική φιλίας και ειρηνικής συμβίωσης ο Εζεκίας δήλωνε επανειλημμένα πως «καλύτερα να φαν οι τουρκοκύπριοι έναν βούκκον ψωμί παραπάνω παρά η Τουρκία και οι άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να έχουν λόγο και χώρο στην Κύπρο»
Οσο ζούσε ο Πάπης στα γραφεία του ΑΚΕΛ δεν τόλμησε να πατήσει πόδι αμερικανοβρετανού διπλωμάτη γι’ αυτό και υπήρξε απο πλευράς τους η έντονη πολεμική εναντίον του.Παρά τις υπόγειες υπονομεύσεις «φίλων» και εχθρών ο Πάπης κράτησε για 40 χρόνια την καθαρότητα την αξιοπρέπεια, το κυρος, την τιμή και την υπόληψη του ΑΚΕΛ στα πιο υψηλά επίπεδα.Παράδειγμα προς μίμηση και αναφορά τιμητική.
Η τραγωδία της Κύπρου με το προδοτικό πραξικόπημα και την τούρκικη εισβολή επαλήθευσαν δραματικά τις προειδοποιήσεις του Εζεκία Παπαϊωάννου προς τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο για τα ανίερα ιμπεριαλιστικά σχέδια που εξυφαίνονταν εναντίον της Κύπρου καθώς και για το επικείμενο τουρκοφόρο πραξικόπημα που σχεδιάστηκε σε ξένα κέντρα και εκτελέστηκε από Κύπριους και Ελλαδίτες «μισθοφόρους».
Δεν θα ξεχάσω -στην τελευταία του συνέντευξη που μου είχε δώσει μια βδομάδα πριν το θάνατο του – πως διεκτραγωδούσε τον τρόπο με τον οποίο μόνος του μέσα στους έρημους δρόμους της Λευκωσίας λιγα μόνο 24ωρα μετά την τούρκικη εισβολή, όταν έψαχνε να βρει μέλη της τότε προσωρινής κυβέρνησης.Είχαν φύγει όλοι για τη Λεμεσό.Τράπηκαν σε φυγή , φοβήθηκαν τις βόμβες που ξερνούσαν τα Τουρκικά -ΝΑΤΟϊκά αεροπλάνα. Κυβερνητικά γραφεία ανοικτά, πεταγμένα έγγραφα στο πάτωμα να τα παίρνει ο άνεμος.Εφιαλτικές εικόνες και ο Πάπης χωρίς συνοδούς και φρουρούς να οδηγεί το αυτοκίνητο του ψάχνοντας υπεύθυνους για να σώσουν ότι σώζεται σε εκείνη την κόλαση πυρός.
Εφυγε ανήμερα του Πάσχα 10 Απριλίου 1988, οταν οι καμπάνες στις εκκλησιές της χώρας κτυπούσαν χαρμόσυνα την Ανάσταση μετά τον Καλό Λόγο. Στην κλινική της Λυκαβηττού λίγα μέτρα από το σπίτι του ο Πάπης άφηνε την τελευταία του πνοή.Για να δηλώσει τότε η αείμνηστη Ουρανία Κοκκίνου πως «μόνο οι καλοί και οι ευλογημένοι φεύγουν την Ανάσταση».
