Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την άμυνα και ασφάλεια, οι ηγέτες της ΕΕ τόνισαν, μεταξύ άλλων, την ανάγκη το σχέδιο να προχωρήσει γρήγορα και σε μεγάλη κλίμακα, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης έως το 2030.
Όπως υπογραμμίζεται, σκοπός είναι «η Ευρώπη να είναι καλύτερα εξοπλισμένη, ώστε να ενεργεί και να αντιμετωπίζει αυτόνομα, με συντονισμένο τρόπο και με μια προσέγγιση 360°, τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές» — θέση που είχε στηρίξει από την αρχή και η ελληνική πλευρά.
Η συγκεκριμένη διατύπωση προωθήθηκε από την Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία, προκειμένου να καταστεί σαφές ότι οι απειλές δεν προέρχονται μόνο από τα ανατολικά σύνορα της Ένωσης, αλλά και από τη νότια Μεσόγειο.
Παράλληλα, επιβεβαιώθηκε ότι δεν θα υπάρξει συμμετοχή τρίτων χωρών —όπως η Τουρκία— στα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, εξέλιξη που θεωρείται επιτυχία για την ελληνική και κυπριακή διπλωματία. Επίσης, δόθηκε έμφαση στην ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των εξοπλιστικών και αμυντικών έργων.
Τα κράτη μέλη, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, καλούνται «να αναλάβουν την πρωτοβουλία για την υλοποίηση όλων των τομέων προτεραιότητας που έχουν προσδιοριστεί σε επίπεδο ΕΕ», αξιοποιώντας τον στρατηγικό προσανατολισμό «ώστε η Ευρώπη να αναπτύξει το πλήρες φάσμα των σύγχρονων δυνατοτήτων που απαιτούνται, σε πλήρη συνάφεια με το ΝΑΤΟ».
Η ΕΕ ζητά από τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη διαδικασία σύστασης συνασπισμών ικανοτήτων σε όλους τους τομείς προτεραιότητας έως το τέλος του έτους και να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα έργα που θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2026. Στόχος είναι η μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων, η κάλυψη των κρίσιμων βιομηχανικών κενών και η ενίσχυση της δυνατότητας προμήθειας αμυντικού εξοπλισμού στις απαιτούμενες ποσότητες και με τον αναγκαίο ρυθμό.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει επίσης την παραβίαση του εναέριου χώρου πολλών κρατών-μελών και τονίζει «τη σημασία της διασφάλισης της άμυνας όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ».
Όπως σημειώνεται, οι άμεσες απειλές στην ανατολική πτέρυγα της Ένωσης και η παροχή στήριξης στα κράτη-μέλη πρέπει να αντιμετωπιστούν ως θέματα προτεραιότητας. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζεται η ανάγκη προστασίας και των υπολοίπων συνόρων της ΕΕ.
Ενέργεια
Σε ενεργειακό επίπεδο, η ΕΕ αποφάσισε τη σταδιακή διακοπή της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027, απόφαση που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τη Μόσχα. Ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelensky εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ενιαία στάση των Ευρωπαίων.
Ανοιχτό παραμένει, ωστόσο, το δεύτερο σκέλος του ουκρανικού ζητήματος, που αφορά την αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Αντιρρήσεις διατύπωσε το Βέλγιο, το οποίο φιλοξενεί το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των περιουσιακών στοιχείων και φοβάται αρνητικές οικονομικές συνέπειες σε περίπτωση που η Ρωσία αρνηθεί να καταβάλει αποζημιώσεις σε ένα μελλοντικό σενάριο εκεχειρίας. Επιφυλάξεις εξέφρασε και η πρόεδρος της ΕΚΤ, επισημαίνοντας ότι το ζήτημα είναι κρίσιμο για τη σταθερότητα του ευρώ.
Στην ατζέντα των Ευρωπαίων ηγετών βρέθηκε επίσης η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, με έμφαση στην ψηφιοποίηση και την πράσινη μετάβαση. Ο στόχος παραμένει η απανθρακοποίηση κατά 90% έως το 2040, αν και αρκετοί ηγέτες —μεταξύ αυτών και ο Έλληνας πρωθυπουργός— ζήτησαν μεγαλύτερη ευελιξία, λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβαλλόμενες τεχνολογικές και γεωπολιτικές συνθήκες.
Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο ζήτημα της ενέργειας και των υψηλών τιμών, με την Αθήνα να επαναφέρει το αίτημα για κοινή ευρωπαϊκή δράση και ρύθμιση των τιμών, καθώς παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών-μελών.
