Επεσε λογοκρισία για ντοκιμαντέρ-σοκ
Το θανατηφόρο νέφος στοιχίζει σχεδόν μισό εκατομμύριο ζωές κάθε χρόνο στην Κίνα κι όμως δεν «χώρεσε» στην ατζέντα του ετήσιου συνεδρίου του κυβερνώντος κόμματος, όπου χθες ανακοινώθηκαν οι στόχοι και τα επιτεύγματα της διοίκησης.
Ο πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ έκανε μια απλή αναφορά και προανήγγειλε αρκετά αόριστα τη λήψη ορισμένων μέτρων σε «κάποιες περιοχές».
Κι όμως, το επείγον και φλέγον αυτό ζήτημα είχε τεθεί δημοσίως μόλις λίγες ημέρες πριν, με τη δημοσιοποίηση στο Διαδίκτυο του ντοκιμαντέρ «Κάτω από τον Θόλο» της δημοσιογράφου Τσάι Ζινγκ και μόνο τις δύο πρώτες ημέρες είχε 120 εκατομμύρια προβολές.
Το ντοκιμαντέρ της Ζινγκ πυροδότησε έντονες αντιδράσεις, καθώς ερευνούσε τις ευθύνες κρατικών υπηρεσιών και τελικά κατέληξε να λογοκριθεί από την αρμόδια επιτροπή. Ο σπόρος όμως της οργής είχε ήδη φυτευτεί και ακόμη και κρατικά ΜΜΕ έχουν επαινέσει τη δημοσιογραφική έρευνα. Ο ίδιος ο υπουργός Περιβάλλοντος έστειλε στην 39χρονη δημοσιογράφο συγχαρητήριο μήνυμα, όπου της γράφει ότι είναι «η ηρωίδα» του.
Ηταν η πρώτη φορά που κάποιος αντιμετώπιζε σε βάθος ένα τόσο σημαντικό πρόβλημα. Το ντοκιμαντέρ ξεκινά με τη συνέντευξη ενός εξάχρονου κοριτσιού στην περιοχή Σαντσί, όπου υπάρχουν ανθρακωρυχεία. «Εχεις δει ποτέ τα αστέρια;», το ρωτά, για να εισπράξει αρνητική απάντηση. «Τα σύννεφα;». «Οχι.
Στοιχεία
Η συνέχεια δεν βασίζεται σε συναισθηματισμούς, αλλά σε αριθμούς, στοιχεία και δηλώσεις ειδικών που δίνουν χρήσιμες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα ότι η πετρελαιοβιομηχανία έχει επί της ουσίας τον λόγο στον καθορισμό των ορίων επικινδυνότητας στην περιεκτικότητα βλαβερών ουσιών στα καύσιμα.
Η δημοσιογράφος, η οποία έχει εργαστεί για το κρατικό κανάλι CCTV και έχει βραβευθεί για το έργο της, συνόδευσε έναν ελεγκτή της περιβαλλοντικής υπηρεσίας σε ένα χαλυβουργείο στην κεντρική Κίνα.
Υστερα από λίγους μήνες επανήλθε και ανακάλυψε ότι η εταιρεία δεν πλήρωσε ποτέ τα πρόστιμα που της είχε επιβάλει ο ελεγκτής. Οταν ρώτησε τις αρμόδιες Αρχές για ποιον λόγο δεν πληρώνουν οι ρυπαντές, εισέπραξε την απάντηση ότι «δεν μπορούν να θυσιαστούν θέσεις εργασίας χάριν του περιβάλλοντος».
Ακόμη και ο κρατικός Τύπος υποδέχτηκε με μεγάλο ενδιαφέρον το ντοκιμαντέρ που κινείται στα πρότυπα της «Αβολης Αλήθειας» του Αλ Γκορ, παροτρύνοντας μάλιστα με αρθρογραφία την κυβέρνηση να ακούσει την αγωνία του κόσμου.
Μάλιστα οι πρώην συνάδελφοι της Ζινγκ στο CCTV τη βοήθησαν στα γυρίσματα και στο μοντάζ του. Η αντίδραση, όμως, της υπηρεσίας προπαγάνδας ήταν να στείλει στα ΜΜΕ και τα social media την προειδοποίηση ότι «όλες οι τοποθετήσεις που μπορούν να σπείρουν αμφιβολίες για την κυβέρνηση πρέπει να μπλοκαριστούν και να διαγραφούν».
Η επίσημη αναπαραγωγή του βίντεο, λοιπόν, σταμάτησε. Οχι όμως και η διάδοσή του. Στο Ιντερνετ το ντοκιμαντέρ κυκλοφορεί κυρίως μέσω δυτικών ιστοσελίδων και από χθες υπάρχει και με υπότιτλους στα αγγλικά.
