ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΑ ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑΣ

Οι Εγγυητές οδηγούνται στη «Σταύρωση» με ευλογίες της «Αγίας ΤΡΙΑΔΑΣ και της «Αγίας ΤΡΑΠΕΖΑΣ»

 

*Του Πάρι Μαυρομμάτη

 

Έχω καθήκον και υποχρέωση να ενημερώσω τους πολίτες, δανειολήπτες και εγγυητές καθώς και τους βουλευτές που θα πρέπει να ψηφίσουν ή να καταψηφίσουν τα νομοσχέδια, ότι ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι μέσα στις πρόνοιες που περιέχονται στα νομοσχέδια για την ΑΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑ, που η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ ΚΑΙ Η ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ έχουν τελικά περάσει μέσω ΘΕΪΚΗΣ ΕΠΙΦΩΤΙΣΗΣ , και που σκοπό έχουν να οδηγήσουν τους εγγυητές χρεών -φυσικών και νομικών προσώπων- στο Γολγοθά και στη ΣΤΑΥΡΩΣΗ.ccb2990e55b172143ae8a93544e411ac

Σαν εμπειρογνώμονας της διακομματικής επιτροπής που συμμετείχα στις συναντήσεις με τη ομάδα έργου του ΥΠΟΙΚ για τη διαμόρφωση των τελικών νομοσχεδίων, έχω την ηθική υποχρέωση να δημοσιοποιήσω τις διαφωνίες μου σε συγκεκριμένες πρόνοιες που ενδιαφέρει τους εγγυητές και να ενημερωθούν πως αυτές οι πρόνοιες θα επηρεάσουν τόσο αυτούς όσο και τις οικογένειες τους και τις επιχειρήσεις τους.

 

Νομοσχέδιο Φυσικών Πρόσωπων που προβλέπει για τη θέσπιση και εφαρμογή προσωπικών σχεδίων αποπληρωμής και σχεδίου απαλλαγής οφειλών για φυσικά πρόσωπα

Χειρισμός των εγγυητών (βάσει του προτεινόμενου νομοσχεδίου)

 

«Σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Συμβάσεων Νόμου, σε περίπτωση μεταβολής των όρων της σύμβασης μεταξύ πρωτοφειλέτη και πιστωτή ή σε περίπτωση δημιουργίας νέας σύμβασης, όπως δύναται να αποφασιστεί στην αναδιάρθρωση χρέους εταιρειών, ο εγγυητής απαλλάσσεται από κάθε ευθύνη, εκτός αν ο εγγυητής συναίνεσε στην εν λόγω μεταβολή ή στη δημιουργία νέας σύμβασης».

 

Πρέπει επίσης να ενημερωθεί ο εγγυητής ότι αν δεν υπογράψει το αναδιαρθρωμένο σχέδιο αποπληρωμής χρέους τότε ίσως να μην επιτευχθεί αναδιάρθρωση και μείωση του χρέους και υπάρχει η πιθανότητα να είναι υπόλογος για το αρχικό ποσό οφειλής προς τον πιστωτή (τράπεζα).

 

Ως εκ τούτου, σε αρκετές περιπτώσεις είναι προς όφελος του εγγυητή να αποδεχτεί μια αναδιάρθρωση αποπληρωμής χρέους του χρεώστη όταν θα προκύπτει μείωση του χρέους και θα μπορούσε ένα τέτοιο σχέδιο να γίνει αποδεκτό και από το πιστωτή (τράπεζα) – ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΧΡΕΟΥΣ.

Το παράλογο που υπάρχει στις πρόνοιες του νομοσχεδίου περί φυσικών προσώπων, είναι το εξής:

«Σε περίπτωση αποτυχίας του Σχεδίου, ο εγγυητής καθώς και ο χρεώστης εξακολουθούν να έχουν υποχρεώσεις έναντι του σχετικού πιστωτή για το ποσό του χρέους ως είχε, αμέσως πριν εγκριθεί από το δικαστήριο το Σχέδιο, πλέον τόκου επί του ποσού όπως αυτό έχει καθοριστεί αναφορικά με την περίοδο μεταξύ της έγκρισης Σχεδίου και της αποτυχίας ή τερματισμού του…».

ΔΗΛΑΔΗ, λέμε στον εγγυητή ότι υπογράφει μια αναδιαρθρωμένη – νέα συμφωνία εγγύησης- αλλά αν ο χρεώστης, κατά τη περίοδο των 5 χρόνων που θα είναι σε ισχύ το πρόγραμμα αποπληρωμής των οφειλών βάσει του σχεδίου του Συμβούλου Αφερεγγυότητας, δεν τηρήσει στο ακέραιο το πρόγραμμα τότε η τράπεζα θα έχει το δικαίωμα να ακυρώσει το σχέδιο αναδιάρθρωσης και ο χρεώστης ΚΑΙ Ο ΕΓΓΥΗΤΗΣ θα οφείλει το αρχικό υπόλοιπο συν τόκους πριν τη συμφωνία αναδιάρθρωσης, και θεωρείται άκυρη η υπογραφή του για το νέο αναδιαρθρωμένο δάνειο. Δηλαδή θα δίνουμε το δικαίωμα στις τράπεζες να επιλέγουν πια από τις δύο υπογραφές του εγγυητή έχουν περισσότερη αξία και θα διαλέγουν εκείνη την υπογραφή που γουστάρουν καλύτερα;

Αν αυτό είναι το ζητούμενο από την ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ και την ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ τότε πιο είναι το κίνητρο για ένα εγγυητή να συμφωνήσει σε ένα νέο αναδιαρθρωμένο σχέδιο αποπληρωμής αν υπάρχει η πιθανότητα να καταλήξει τελικά να οφείλει σαν εγγυητής το αρχικό ποσό και τόκους που ίσως να τον φέρουν σε χειρότερη οικονομική κατάσταση από ότι θα ήταν πριν την υπογραφή του νέου σχεδίου;

Μια άλλη πρόνοια που τη θεωρώ παράλογη είναι η πιο κάτω:

«Κάθε εγγυητής οφείλει να αποκαλύπτει στον σύμβουλο αφερεγγυότητας πληροφορίες ή στοιχεία αναφορικά με την οικονομική του κατάσταση όπως αυτά απαιτούνται από τον Σύμβουλο, και για το σκοπό αυτό, κάθε εγγυητής συμπληρώνει και υποβάλλει στον σύμβουλο αφερεγγυότητας ΚΠΟΣ με τον ίδιο τρόπο που συμπληρώνεται και υποβάλλεται από τον χρεώστη και έχει υποχρέωση για πλήρη και έντιμη αποκάλυψη των οικονομικών του στοιχειών και υποθέσεων και να διασφαλίσει ότι εξ’ όσον ο ίδιος γνωρίζει, η ΚΠΟΣ είναι αληθής, ακριβής και ολοκληρωμένη»

Εν ολίγοις, επειδή οι τράπεζες για δεκαετίες δεν τηρούσαν τους εσωτερικούς κανονισμούς τους και επειδή η ΚΤΚ ήταν ανίκανη για δεκαετίες να εποπτεύσει με ικανοποιητικό τρόπο τις τράπεζες, πρέπει τώρα αυτό το έργο να το επιτελέσουν οι Σύμβουλοι Αφερεγγυότητας. Και ρωτώ, κάτω από πια εξουσιοδότηση θα μπορούσε ένας ΣΑ να αναγκάσει ένα πολίτη που δεν έχει οποιαδήποτε νομική και δεσμευτική υποχρέωση έναντι ενός ΣΑ να παραθέσει τέτοιας φύσεως εμπιστευτικές προσωπικές πληροφορίες;

Μήπως έχουν ενσωματώσει αυτή τη πρόνοια η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ και η ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ για να δυσκολεύουν το έργο ενός ΣΑ και τελικά να δημιουργούνται κωλύματα και να μην προχωρήσει με επιτυχία ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης χρέους; ; Η μήπως κρύβεται και κάτι άλλο πιο βαθύ;

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΕΙΡΙΣΜΟ ΕΓΓΥΗΤΩΝ:

Στη περίπτωση έγκρισης είτε συναινετικού είτε μη συναινετικού σχεδίου αναδιάρθρωσης χρεών, ο εγγυητής θα πρέπει να είναι υπόλογος ΜΟΝΟ στο αναδιαρθρωμένο χρέος άσχετα αν ο χρεώστης αδυνατεί, στη διάρκεια των 5 ετών εφαρμογής του σχεδίου, να τηρήσει κατά γράμμα το εγκριμένο σχέδιο.

 

Στη περίπτωση που δεν τηρηθεί το σχέδιο και εφόσον πρώτα η τράπεζα εξαντλήσει όλες τις προσπάθειες της για είσπραξη του χρέους από τον πρωτοφειλέτη – εάν υπολείπεται χρέος προς εξόφληση, τότε το οφειλόμενο ποσό που εκκρεμεί θα θεωρείται μη εξασφαλισμένο χρέος ως υποχρέωση του εγγυητή.

 

Το μη εξασφαλισμένο χρέος θα υπόκειται σε πρόταση αναδιάρθρωσης από Σύμβουλο Αφερεγγυότητας το οποίο θα στηρίζεται στις δυνατότητες πληρωμής όλου ή μέρους του μη εξασφαλισμένου χρέους .

 

Το σχέδιο θα προνοεί αποπληρωμή του αναδιαρθρωμένου μη εξασφαλισμένου χρέους για περίοδο 5 έτη και μετέπειτα τερματίζονται οποιεσδήποτε εκκρεμούσες οφειλές προς τη τράπεζα.

 

Νομοσχέδιο που τροποποιεί τον περί Εταιρειών Νόμο

Σχέδιο Αναδιάρθρωσης χρέους και Βιώσιμων Επιχειρήσεων (Examiner ship)

 

Χειρισμός των εγγυητών (βάσει του προτεινόμενου νομοσχεδίου)

 

Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ και η ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ γνωρίζοντας ότι το νομοσχέδιο – EXAMINERSHIP, παρέχει τη δυνατότητα έγκρισης ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης αποπληρωμής χρέους εταιρείας χωρίς να είναι απαραίτητη η συγκατάθεση της Τράπεζας (αφού μόνο με τη έγκριση από μια τάξη πιστωτών, όπως για παράδειγμα είναι η τάξη των μη εξασφαλισμένων πιστωτών μπορεί να εγκριθεί από τη συνέλευση πιστωτών και να κατατεθεί και να εγκριθεί από το δικαστήριο) και αφού είχε ολοκληρωθεί το νομοσχέδιο και είχε σταλεί στη Νομική Υπηρεσία προς έγκριση, τελικά το ΧΕΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ πρόσθεσε μια εντελώς νέα πρόνοια που αφορά τους εγγυητές χρέους εταιρειών.

 

Αυτή η «θεία πρόνοια», σκοπό έχει να εμπλέξει τους εγγυητές στη διαδικασία συμμετοχής ψήφισης υπέρ ή κατά του σχεδίου αναδιάρθρωσης με τη τράπεζα να παραχωρεί το δικαίωμα ψήφου σε συνέλευση πιστωτών προς τον εγγυητή καθιστώντας τον εγγυητή εμπλεκόμενο μέρος στην έγκριση του αναδιαρθρωμένου σχεδίου μεν, αλλά να συνεχίζεται η υποχρέωση του εγγυητή προς τη τράπεζα για το αρχικό ποσό χρέους προς τη τράπεζα.

 

Θεωρώ παράλογη αυτή τη «θεία πρόνοια» και πρέπει να αφαιρεθεί εξ ολοκλήρου.

 

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑΣ : Δημιουργία Ταμείου Στήριξης

 

Επιπρόσθετα, θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη δημιουργίας ενός μηχανισμού οικονομικής στήριξης των εταιρειών (κυρίως για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις) που θα βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας για περίοδο 4-6 μήνες.

 

Αν όντος θέλουμε να βοηθήσουμε στην επιτυχία αυτής της μεταρρύθμισης, και να καταστήσουμε τις επιχειρήσεις βιώσιμες και να διατηρήσουμε θέσεις εργασίας και να μειώσουμε το ποσοστό ανεργίας πρέπει να δημιουργήσουμε ένα Ταμείο Στήριξης, όπου θα μπορεί να απευθυνθεί ένας Σύμβουλος Αφερεγγυότητας και να μπορεί να εξασφαλίζει κεφάλαιο κίνησης κατά τη περίοδο προστασίας, όταν και εφόσον αυτό είναι αναγκαίο, για να ολοκληρώσει με επιτυχία το σχέδιο αναδιάρθρωσης.

 

Θεωρώ σχεδόν βέβαιο ότι καμιά τράπεζα δεν θα είναι πρόθυμη να προσφέρει κεφάλαιο κίνησης προς μια εταιρεία υπό προστασία 4-6 μηνών και πολύ πιθανόν να επιδιώκει και να στοχεύει στη μη επιτυχία ενός αναδιαρθρωμένου σχεδίου από τον Εξεταστή.

 

Οι επιλογές δημιουργίας αυτού του Ταμείου Στήριξης είναι

  • Η Κεντρική Συνεργατική Τράπεζα (αφού είναι αποκλειστικός μέτοχος η Κυβέρνηση) , ή
  • Η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Αναπτύξεως δημιουργίας αυτού του Ταμείου, ή
  • Η δημιουργία τμήματος στην Υπηρεσία Αφερεγγυότητας (με τη έγκριση της Κυβέρνησης ενός τέτοιου Ταμείου) από όπου θα αντλούνται ποσά μετά από αίτηση του Εξεταστή/Συμβούλου Αφερεγγυότητας.

 

Επισημαίνω, ότι η χορήγηση κεφαλαίου κίνησης κατά τη περίοδο προστασίας έχει προτεραιότητα έναντι των προηγούμενων οφειλών/χρεών και θεωρείται δεδομένη η αποπληρωμή αυτού του κεφαλαίου κίνησης προς το προτεινόμενο Ταμείο Στήριξης.

 

Ρυθμίσεις Αφερεγγυότητας Φυσικών Προσώπων – Χωρίς Συγκατάθεση Πιστωτών

Ορισμένα κριτήρια επιλεξιμότητας που εμπεριέχονται στο νομοσχέδιο για φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να ενταχθούν σε ρύθμιση αφερεγγυότητας χωρίς τη συγκατάθεση των πιστωτών πιστεύω ότι είναι αρκετά αυστηρά και περιοριστικά και πρέπει να αφαιρεθούν ή να τροποποιηθούν:

 

Αυτά είναι τα ακόλουθα:

 

  • Ο χρεώστης αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη του λόγω χειροτέρευσης της οικονομικής του κατάστασης ως αποτέλεσμα γεγονότων ή καταστάσεων εκτός του ελέγχου του χρεώστη, «τα οποία έχουν επισυμβεί όχι ενωρίτερα από δύο χρόνια πριν του αίτηση του χρεώστη για Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 35, και είχαν ως αποτέλεσμα την ουσιαστική μείωση του εισοδήματος του κατά τουλάχιστον 25% ή περισσότερο»

Δεν χρειάζεται η επιπρόσθετη πρόνοια των δύο ετών πριν την αίτηση του χρεώστη. Αν επιμένουν να παραμείνει η παράγραφος τότε πρέπει να καθοριστεί χρονολογία (2009 και μετέπειτα).

  • Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος άρθρου, μόνο Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής που περιλαμβάνουν όρους σύμφωνα με τους οποίους ο χρεώστης έχει υποχρέωση να καταβάλλει πληρωμές στους πιστωτές του τέτοιου ύψους, ώστε οποιοδήποτε επιπρόσθετο εισόδημα, πέραν από το απαραίτητο για τη διατήρηση ενός ικανοποιητικού βιοτικού επιπέδου διαβίωση γι΄αυτόν και τους εξαρτωμένους του, να χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση των χρεών του, μπορούν να επιβληθούν από το δικαστήριο.

Πρέπει να δίνεται το περιθώριο για μια έστω και μικρή αποταμίευση εκ μέρους του χρεώστη και προτείνεται όπως το 50% από τα επιπρόσθετα εισοδήματα να χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση των χρεών του.

  • Το συνολικό μέγεθος του υπόλοιπου των οφειλών του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένων τόσο των ασφαλισμένων όσο και των ανασφάλιστων χρεών δεν υπερβαίνει το ποσό € 300,000, και

Το ποσό δεν υπερβαίνει τις €400,000

  • η αγοραία αξία, της κύριας κατοικίας, δεν υπερβαίνει το ποσό των €250,000, και

Δεν υπερβαίνει το ποσό των €350,000

 

Η ομάδας Έργου του ΥΠΟΙΚ αιτιολόγησε τη απόφαση του για το όριο των €250,000 ευρώ, με το σκεφτικό ότι έχουν βασισθεί στα δεδομένα της μέσης αγοραίας αξίας οικίας με τιμές του 2014 όπως αυτή τους έχει δοθεί από την ΚΤΚ. (Δήλωση Υπουργού προς την Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής 14/01/2014)

 

Για το συγκεκριμένο θέμα είχα θέσει ερώτηση προς τους λειτουργούς της ΚΤΚ (Οκτώβριο 2014) για να μας δώσουν στοιχεία και σενάρια που τάχα είχαν ετοιμάσει για να καθορίσουν το όριο αγοραίας αξίας της οικίας και τελικά είχαμε την αρνητική απάντηση τους . Μας είχε λεχθεί ξεκάθαρα ότι όλα τα στοιχεία και σενάρια που έχουν ετοιμάσει δεν είναι προς δημοσίευση και δεν είναι προς χρήση και συζήτηση μεταξύ των εμπειρογνωμόνων.

 

Ας μας εξηγήσουν οι υπεύθυνοι της ΚΤΚ και το Υπουργείο Οικονομικών, σε ποιά δεδομένα και σε ποιά σενάρια στηρίχθηκε στη περίπτωση του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου και επιλέγηκε το ποσό των €350,000 για την κύρια κατοικία και όχι το ποσό των €250,000;

 

Αν λάβω υπόψη μου τους δείκτες τιμών κατοικιών και διαμερισμάτων της ΚΤΚ, (μέσω της ιστοσελίδας της ΚΤΚ όπου δημοσιεύονται οι τιμές) η μέση τιμή αγοραίας αξίας μιας κατοικίας έχει μια μείωση 27% σε σύγκριση με τις τιμές του τρίτου τριμήνου του 2014 και της τιμής κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010.

 

Αν λάβουμε υπόψη, επίσης, ότι τα περισσότερα προβληματικά δάνεια χρονολογούνται και πριν το 2010, όπου η μέση αγοραία αξία μιας οικίας ήταν ακόμα πιο υψηλή τότε το ποσοστό μείωσης πρέπει να είναι ακόμα μεγαλύτερο από 27% και πρέπει να μιλάμε για 30%-35%.

 

Α πάρουμε ως δεδομένο το 27% μείωση στη μέση αγοραία αξία της οικίας από το 2010 τότε η μέση αγοραία αξία μιας κατοικίας το 2010 ήταν 317,500 ευρώ.

 

Αυτή η τιμή είναι η ελαχίστη που πρέπει να υπολογιστεί αφού τα δάνεια και η αγορά οικίας που σήμερα θεωρούνται μη εξυπηρετούμενα έγιναν πριν το 2010.

 

Υπάρχουν και αρκετές άλλες εισηγήσεις και παρατηρήσεις επί των νομοσχεδίων τα οποία έχω δώσει γραπτώς στην Ομάδα Έργου του Υπουργείου Οικονομικών και εύχομαι αν υπάρχει ακόμα χρόνος να ληφθούν σοβαρά υπόψη.

* Μέλος της Διακομματικής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων – Πλαισίου Αφερεγγυότητας

Μέλος της Επιτροπής Οικονομικών και Νομικών Θεμάτων και Πολιτικής – ΚΟΠ

Εγκεκριμένος Σύμβουλος Επιχειρήσεων CMC

paris@bestpractices.com.cy