O πιο αδύναμος κρίκος είμαστε εμείς

 

Του Νίκου Κατσουρίδη

images-2 copyΧρόνια πολλά τώρα ακούω και διαβάζω ότι ένας από τους λόγους που πάθαμε όσα πάθαμε είναι γιατί πιστεύαμε ότι είμασταν το κέντρο του κόσμου.  Ο ομφαλός της Γης.  Γιατί όμως να νιώθαμε ή και να νιώθουμε ακόμα έτσι;  Πρώτος προφανής λόγος η φυσική και φυσιολογική απομόνωση ενός οποιουδήποτε νησιού.  Απομόνωση η οποία όμως όσο περνούσαν οι αιώνες και αναπτύσσονταν οι συγκοινωνίες και επικοινωνίες κατέρρεε.  Και μαζί κατέρρεε και το φυσικό τείχος του απομονωτισμού, η γαλάζια θάλασσα δηλαδή, το φυσικό φρούριο μας για αιώνες.  Η ανάπτυξη των συγκοινωνιών, η πρόοδος των μεταφορικών μέσων έφερε στο νησί μας  τους ξένους. Τους ξένους κάθε εποχής.  Τους περιηγητές, τους επισκέπτες, του εμπόρους, τους μετανάστες, τους κατακτητές.

Παρ΄ όλην όμως τη συνάφεια με τόσο κόσμο ο ιδιότυπος απομονωτισμός συνεχίστηκε.  Συνεχίσαμε να κοιτάμε τον εαυτό μας, να κλεινόμαστε στο μέσα μας.  Ως ένα βαθμό μέτρο αυτοπροστασίας απέναντι στους μύριους επιδρομείς και κατακτητές.  Ολους εκείνους που θέλησαν να μας κατακτήσουν φυσικά και πνευματικά.  Από τη στιγμή όμως που αιώνες μετά όταν οι κάτοικοι αυτού του νησιού συνέδεσαν την τύχη τους με τις μητέρες πατρίδες αυτή η εσωστρέφεια άνοιξε λίγο ως τα σύνορα της Ελλάδας και της Τουρκίας και φυσικά της Αγγλίας. Της κηδεμόνος αυτής της νήσου – ίσως μέχρι σήμερα – η οποία για ένα μέρος του πληθυσμού αποτέλεσε και συνεχίζει να είναι το παράδειγμα.

Πέραν όμως του τι συνέβαινε στην Ελλάδα, (ε/κ) την Τουρκία (τ/κ) και στην Αγγλία (ε/κ και τ/κ), δεν μας  πολυενδιέφερε.  Ο κόσμος προχωρούσε ή οπισθοδρομούσε, σε κάθε περίπτωση μας προσπερνούσε και τον αφήναμε να φύγει βυθισμένοι στα δικά μας.  Στο δικό μας αγώνα επιβίωσης και αναζήτησης ταυτότητας για πολλούς και κυρίως αναζήτησης της μητρικής αγκαλιάς.  Η πορεία του κόσμου όμως, την οποία εμείς δεν παρακολουθούσαμε ούτε και μας ένοιαζε – αυτό ισχύει ως σήμερα – ολοένα και απομάκρυνε την νήσο Κύπρο από τις μητρικές αγκαλιές και μετέτρεπε τις μητέρες σε μητριές.  Μέχρι που έγιναν και επίσημες μητριές, όταν κρίθηκε ότι το μωρό ενηλικιώθηκε (1960) αλλά δεν ωρίμασε και χρειαζόταν κηδεμονία.  Όχι μόνο από ένα αλλά τρείς κηδεμόνες.  Δυστυχώς και μετά από αυτό το συμβάν συνεχίσαμε βασικά την πορεία μας μέσα στον εσωτερικό μας κύκλο και τον κύκλο των κηδεμόνων μας. Απόπειρες να ανοίξουμε πανιά και για άλλες θάλασσες, να γνωρίσουμε και να μάθουμε και άλλους κόσμους, να χειραφετηθούμε από την εσωστρέφεια μας αλλά και τους κηδεμόνες πληρώθηκαν με αιμάτινο τίμημα.  Μέχρι που φτάσαμε στο σιόκ της διπλής τραγωδίας, του 1974.  Της ανείπωτης καταστροφής και του ατέλειωτου πόνου. Δυστυχώς ακόμα και αυτό το συγκλονιστικό σιόκ δεν μπόρεσε να διορθώσει αποτελεσματικό την μοναδικότητα της εσωστρεφούς πορείας μας.  Υποχρεωτικά βέβαια – είχαμε την ανάγκη των τρίτων όσον ποτέ – κινηθήκαμε προς τα έξω. Αναζητώντας πολιτικά και οικονομικά στηρίγματα.  Μέχρι που φτάσαμε στην ένταξη στην Ευρωπαϊκή ΄Ένωση.  Τότε που πολλοί πίστεψαν ότι εισήλθαμε στη Γη της Επαγγελίας.  Στα δάση της ευτυχίας, όπου οι καλοί φύλακες κρατούσαν μακριά τον Κακό Λύκο.  Για την ακρίβεια πιστέψαμε ότι θα κρατούσαν μακριά και τον Γκρίζο Λύκο της Ανατολίας αλλά φεύ…  Και αφού πέρασαν λίγα χρόνια συνηθίσαμε και το δάσος της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης και μείναμε μεν εκεί και μάλιστα προχωρήσαμε και στα ενδότερα  (ευρωζώνη) αλλά επιστρέφοντας και πάλιν στα δικά μας. Μέχρι του σημείου που διεξάγουμε ευρωεκλογές χωρίς Ευρώπη ουσιαστικά.  Ασχολούμαστε σχεδόν αποκλειστικά με τον εαυτό μας.

Όταν μετά τον τεκτονικό σεισμό του 1974, ήλθε και μας βρήκε το ευρωπαϊκό τσουνάμι του κουρέματος (2013) και πάλιν αναζητήσαμε να γνωρίσουμε και άλλους κόσμους και συνήθως, όταν τα ψάξετε οπόταν δεχόμασταν κάποιο ολέθριο χαστούκι από Δυσμάς, θυμόμασταν την Ανατολή. Την οποία Ανατολή και πάλιν ξεχνούσαμε για την αγκαλιά της Δύσης όπου επιστρέφαμε μόλις συνερχόμασταν από τα κτυπήματα. Όπως επιστρέψαμε και στην εσωστρέφεια μας.  Και συνεχίζουμε.  Ούτε και η ανακάλυψη του Φυσικού Αερίου μας συνέτισε.  Δεν μας βοήθησε να καταλάβουμε την ανάγκη να κολυμπήσουμε στα διεθνή ύδατα, τα οποία φυσικά και θα έπρεπε να μελετήσουμε πρώτα, για να ξεχωρίσουμε τα ήρεμα από τα άγρια νερά.  Να καταλάβουμε τι ήθελαν και οι άλλοι ποντοπόροι και να συνεργαστούμε.  Εμείς απλά και πάλιν τρέξαμε μόνο στην αγκαλιά της Δύσης με την προσθήκη ενός δυτικότροπου  γείτονα στην φαρέτρα των φίλων μας.  Και πάλιν όμως αρνούμενοι να μελετήσουμε το τι συμβαίνει γύρω μας και στον κόσμο.  Και συνεχίζουμε…..

Τι φταίει λοιπόν για αυτήν την ιδιότυπη εσωστρέφεια μας;  Οι λόγοι πολλοί και διαχρονικά ορισμένοι δεν ήτα οι ίδιοι.  Μιλώντας όμως για σήμερα θα αναφέρω μόνο δύο παραδείγματα και θα επανέλθω σε άλλο άρθρο. Συγκρίνετε το ποσοστό των διεθνών ειδήσεων στα ΜΜΕ και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης Κυπριακής ευθύνης με το ποσοστό των εγχώριων ειδήσεων, καθώς και το ποσοστό των Διεθνών Ειδήσεων, σήμερα που είμαστε και μέλη της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης, με το 1975 π.χ. ή το 1980 και θα καταλάβετε.  Η επιλογή των δύο χρονολογιών έγινε τυχαία.  Και το δεύτερο και τελευταίο για σήμερα παράδειγμα, μια ακόμα σύγκριση.  Συγκρίνετε το επίπεδο των γενικών γνώσεων των Κυπρίων, ειδικά των αποφοίτων μέσης και ανώτατης εκπαίδευσης των περασμένων δεκαετιών με σήμερα.  Αρκεί να παρακολουθήσετε μια – δύο εκπομπές του «Αδύναμου Κρίκου» στο ΡΙΚ και θα καταλάβετε.  Ο πιο Αδύναμος  Κρίκος είμαστε εμείς.  Η άρνηση μας να γνωρίζουμε νέους κόσμους, να τους μελετούμε και αξιοποιούμε για να μπορέσουμε να συνεχίζουμε το ταξίδι μας στη Γαλάζια Πατρίδα (τον πλανήτη μας δηλαδή) και όχι να αγωνιούμε μην μας πνίξει οριστικά η «Γαλάζια Πατρίδα» του νεοσουλτάνου.