Του Νίκου Κατσουρίδη

Αναμφίβολα η διεξαγωγή του κοινωνικού δείπνου μεταξύ του  Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη και του τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακκιντζί έσπασε τον πάγο στην πολύμηνη νεκρή περίοδο επαφών που ακολούθησε το ναυάγιο του Κράνς Μοντάνα.  Το δείπνο, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας υπήρξε κατ΄ ουσία μια άτυπη συνάντηση.  Μια συνάντηση στην οποία όπως έχει ξεκαθαρισθεί η κάθε πλευρά παρέμεινε στις θέσεις της, με εξαίρεση μια μερική στροφή του Νίκου Αναστασιάδη.  Ο ηγέτης της ε/κ κοινότητας κατά το δείπνο στις 16 Απριλίου  προχώρησε και διατύπωσε καθαρά τη θέση πως αποδέχεται επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες και από το σημείο  στο οποίο είχαν διακοπεί οι συνομιλίες.  Πράγμα το οποίο κατά τους προηγούμενους μήνες δεν είχε φροντίσει να ξεκαθαρίσει.

Το δείπνο βέβαια δεν ξεκαθάρισε το κύριο ζητούμενο το οποίο κατά την άποψη μου είναι το κατά πόσον η Τουρκία θα μετακινηθεί ή όχι από τις δύο θέσεις που εξέφρασε αμέσως μετά το Κράνς Μοντάνα.  Πρώτον την αλλαγή διαδικασίας και δεύτερον την μετατόπιση της επι των θέσεων ουσίας.  Με άλλα λόγια ενόσω η Τουρκία παραμένει στη θέση της για επιδίωξη λύσης εκτός παραμέτρων του ΟΗΕ, θέση η οποία αφορά και τη διαδικασία και την ουσία του κυπριακού είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί επανέναρξη των συνομιλιών.  Και σίγουρα αδύνατο και αν υπάρξουν κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση να ευοδωθούν επι της ουσίας.  Πολύ περισσότερο αυτή τη στιγμή που στην Τουρκία έχουν προκηρυχθεί πρόωρες εκλογές και άρχισε ήδη η προεκλογική εκστρατεία .  Τώρα το κυπριακό είτε θα καταχωνιαστεί στα ψιλά γράμματα ενδιαφέροντος είτε θα χρησιμοποιηθεί εντελώς λαϊκίστικά  ή και τα δύο μαζί.

Από το δείπνο δεν βγήκαν ούτε ειδήσεις.  Η μόνη είδηση είναι η πρόθεση του Γ.Γ του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες να διορίσει ειδικό απεσταλμένο του,  όχι υπο την μορφή του παρελθόντος (ιδές πιο πρόσφατη περίπτωση Εσπεν Μπάρθ Εϊντε) αλλά απεσταλμένου  επι τούτου.  Δηλαδή ο οποίος θα φροντίζει όπως οι δύο ηγέτες γεφυρώσουν τις διαφορές τους και βρεθούν στο τραπέζι των συνομιλιών.  Φημολογείται ότι σ΄ αυτή τη θέση θα βρεθεί η κ. Ρόζμαρι ντε Κάρλο, εκ των βοηθών γενικών γραμματέων του Διεθνούς Οργανισμού και πρώην υφυπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ.  Άλλο ένα βήμα, αν υλοποιηθεί, της αμερικανοποίησης του κυπριακού και της κυπριακής ζωής που συντελείται σταθερά τα τελευταία πέντε (5) χρόνια.  Όπως για παράδειγμα στις κυπριακές τράπεζες, δηλαδή έμμεσος έλεγχος της οικονομίας αλλά και σε όλο το φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής μας ζωής.

Αυτό το στοιχείο το οποίο συνιστά κατ΄ εμένα την είδηση έχει τεράστια σημασία. Και ο λόγος είναι απλός και  είναι δίπτυχος.  Πρώτη πτυχή η πρόθεση των ΗΠΑ να πατήσουν γερά πόδι στη Κυπριακή Δημοκρατία, βάση σταθερότητας αλλά και βάση παντός τύπου στην περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής.  Δεύτερη πτυχή η προώθηση της δικής τους αντίληψης  περι λύσης του κυπριακού, η οποία θα εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα αλλά και των συμμάχων τους  στην περιοχή με προεξάρχοντα αυτά του κύριου στρατηγικού τους εταίρου, του Ηνωμένου Βασιλείου και δεύτερον λόγο του κράτους του Ισραήλ.  Κάτω απ΄ αυτό το πρίσμα θα πρέπει να εξετάσουμε το αμερικανικό ενδιαφέρον, του οποίου ο πυρήνας της περι κυπριακού αντίληψης δεν έχει αλλάξει κατά τη γνώμη μου από τις αρχές της δεκαετίας του 1960.  Λύση δηλαδή που θα εξυπηρετεί τα προαναφερθέντα  σύν τα συμφέροντα των άλλων εμπλεκομένων μερών, δηλαδή Τουρκίας και Ελλάδας, εταίρων των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.  Εταίρων εκ των οποίων, ο ένας, η Ελλάδα δηλαδή υπήρξε πάντα πιστός και ως εκ τούτου αδικηθείς και αδικούμενος.

Και ο άλλος η Τουρκία, ο οποίος υπήρξε πάντα άτακτος και άπιστος και ως εκ τούτου αμειφθείς και αμειβόμενος.  Όπως άλλωστε συμβαίνει και στη ζωή των ανθρώπων.

Σήμερα αυτό το αμερικανικό ενδιαφέρον περνά μέσα από τη συγκυρία των εξελίξεων στην περιοχή και στην ίδια των Τουρκία.  Δεδομένων των εκλογών στην κατοχική δύναμη όχι μόνο δεν αναμένονται εξελίξεις στο πρόβλημα μας, πριν τελειώσουν αλλά, και το αντίθετο.  Μάλλον θα σκληρύνει και άλλο η ρητορική και του Ερτογάν και της αντιπολίτευσης στην Τουρκία, σε όλα τα θέματα και κατ΄ επέκταση στο κυπριακό.

Η ουσία όμως της αμερικανικής αντίληψης σε ότι αφορά την επίλυση της εσωτερικής πτυχής του κυπριακού δηλαδή της σχέσης τ/κ και ε/κ παραμένει αναλλοίωτη και συνοψίζεται στη θέση «και μαζί και χώρια».  Το ίδιο αναλλοίωτη παραμένει και στη διεθνή πτυχή του κυπριακού όπως προηγουμένως περιέγραψα και που συνοψίζεται στη θέση «αμερικανική ειρήνη τώρα». Δηλαδή αμερικανονατοϊκός έλεγχος της Κύπρου, μέσον Ηνωμένου Βασιλείου, Τουρκίας κατά κύριο λόγο, Ελλάδας κατά λιγότερο λόγο, και  πλέον των ιδίων των ΗΠΑ.

Θεωρώ ότι η Τουρκία, κατανοώντας αυτές τις δύο βασικές θέσεις των ΗΠΑ φροντίζει από τώρα να ξεκαθαρίσει τους όρους ενός ενδεχόμενου διαζυγίου στο κυπριακό, πριν καν συντελεστεί ο γάμος.  Απόδειξη τούτου η εμμονή της να ξεκαθαρισθούν τα θέματα της ΑΟΖ και της εκμετάλλευσης του Φυσικού Αερίου πριν ακόμα και της επίτευξη λύσης του κυπριακού.

Οι στόχοι της Τουρκίας είναι καθαροί. Οι δικοί μας;  «Το πέλαγο είναι βαθύ» που λέει και το άσμα.  Ξεκάθαρα αυτή τη στιγμή υπάρχουν από τις επίσημες κομματικές ηγεσίες τρείς γραμμές και υπάρχουν και μια-δύο παραλλαγές τους όπως και άλλες όμως γραμμές λύσης οι οποίες δεν εκφράζονται από κόμματα, τουλάχιστον επίσημα, αλλά ως τάσεις μέσα στην κοινωνία.

Κατά συνέπεια στο χρόνο που υπολογίζεται μέχρι να διεξαχθούν οι εκλογές στην Τουρκία τουλάχιστον ας ξεκαθαρισθεί ποια είναι η γραμμή που η ε/κ πλευρά θέλει να ακολουθήσει.  Και έστω και αν δεν γίνει κατορθωτό να υπάρξει συναίνεση, ας υπάρξει καθαρή γραμμή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας η οποία να λειτουργήσει ως κέντρο τοποθέτησης και των υπολοίπων πολιτικών δυνάμεων και κοινωνικών ρευμάτων.