Του Νίκου Κατσουρίδη*
Το μεγάλο ερώτημα το οποίο προκύπτει εδώ και 40 χρόνια είναι πως λύνεται το κυπριακό, ειδικά από τη στιγμή που έχουμε φτάσει, στο σημείο που έχουμε φτάσει. Για να απαντήσουμε το ερώτημα και πριν υπεισέλθουμε στις «λεπτομέρειες» οφείλουμε να απαντήσουμε ορισμένες άλλες ερωτήσεις.
- Τι είναι το κυπριακό; α) Από το 1960, (ανακήρυξη ανεξαρτησίας) έως τον τραγικό Ιούλη του 1974 το κυπριακό υπήρξε και συνεχίζει να είναι ακόμα και σήμερα θέμα ολοκλήρωσης της εδαφικής ακεραιότητας, ανεξαρτησίας και κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κύπρου.
β) Από τον Ιούλη του 1974 είναι, χωρίς να έχει επιτευχθεί ο προηγούμενος στόχος, πρωτίστως θέμα εισβολής και κατοχής. Αρα ζητούμενο η απαλλαγή από την κατοχή και τις συνέπειες της για να μπορεί να ολοκληρωθεί η ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Κύπρου και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
γ) Με το Σύνταγμα της Ζυρίχης επιδιώχθηκε η ρύθμιση των σχέσεων των δύο κοινοτήτων, ε/κ και τ/κ, στα πλαίσια Ενιαίου Κράτους, κατά ένα τρόπο μη λειτουργικό και βιώσιμο.
δ) Η δυσλειτουργικότητα του νεοσύστατου κράτους πέραν των αντικειμενικών δυσκολιών που δημιούργησε, υπήρξε και αφορμή για λανθασμένες έως εγκληματικές συμπεριφορές από τις δύο κοινότητες, για να προωθήσουν τους τελικούς για την εποχή στόχους τους, δηλαδή την ένωση για ε/κ και διχοτόμηση για τ/κ. Δυστυχώς αυτές οι συμπεριφορές και στοχεύσεις βόλευαν σίγουρα την Άγκυρα, που τις υποκινούσε αλλά και ορισμένους κύκλους στην Αθήνα που επίσης τις υποκινούσαν. Βόλευαν όμως κυρίως το ΝΑΤΟ, και συγκεκριμένες χώρες εντός της συμμαχίας. Δυστυχώς έως τα σήμερα συνεχίζουν ορισμένες ξένες δυνάμεις να βολεύονται και με διχοτομικές ρυθμίσεις, όπως και η Άγκυρα, αλλά δυστυχώς και ορισμένοι ε/κ σήμερα.
- Ποια δεδομένα άλλαξαν από το 1974 και μετά;
α) Η βάση λύσης του προβλήματος μετατοπίστηκε από το Ενιαίο Κράτος στην Ομοσπονδία. Η μορφή της οποίας μετά από ολιγόχρονο προβληματισμό και συζητήσεις οριστικοποιήθηκε <το πώς, είναι άλλο κεφάλαιο> στην ΔΔΟ. Στόχος της πολιτειακής διευθέτησης του προβλήματος, είναι μια τέτοια ρύθμιση των σχέσεων των δύο κοινοτήτων <διακυβέρνηση, εδαφικό, περιουσιακό κ.λπ.> έτσι ώστε να έχουμε ΕΝΑ λειτουργικό, βιώσιμο, ασφαλές και δημοκρατικό κράτος, το οποίο να λειτουργεί αποτελεσματικά ως μέλος του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης. Αρα και οι ρυθμίσεις θα πρέπει να αποδώσουν ένα κανονικό/φυσιολογικό κράτος στα πλαίσια των αρχών και αξιών και δικαίου των οργανισμών που θα συνεχίζει να είναι κράτος μέλος.
β) Η συμμετοχή ολόκληρης της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ισότιμου κράτους μέλος της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης και της Ευρωζώνης. Κατά συνέπεια το Ομόσπονδο Κράτος της Κύπρου, το οποίο θα προκύψει ως μετεξέλιξη και συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να λειτουργεί και να μπορεί να συμμορφώνεται σ΄ αυτό το νέο πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό.
γ) Ανακαλύφθηκαν ενεργειακές πηγές στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ζητούμενο είναι η αξιοποίηση τους μέσον της άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας προς όφελος της Κύπρου και όλων των κυπρίων και λειτουργία αυτής της ανακάλυψης ως κινήτρου – λύσης και για τις δύο κοινότητες.
δ) Η αλλαγή του παγκόσμιου σκηνικού μετά το 1991, με την κατάργηση της Σοβιετικής ΄Ενωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας και η ανακατανομή ισχύος, πλούτου και επιρροών, από τότε έως σήμερα σε ολόκληρο τον πλανήτη, άρα και των συμφερόντων.
ε) Η ολοκληρωτική αλλαγή στην Τουρκία. Το καθεστώς Ερτογάν, είναι κάτι νέο με διαφορετικές στρατηγικές στοχεύσεις από το προηγούμενο Κεμαλικό καθεστώς. Είναι ένα αυταρχικό – ισλαμικό καθεστώς, το οποίο προέκυψε στην κορύφωση του, από την συμμαχία του Κόμματος Ερτογάν, με τους ακροδεξιούς φασίστες – σωβινιστές και μερίδα του προηγούμενου Κεμαλικού κατεστημένου. Ένα καθεστώς που με επεκτατικότητα, επιθετικότητα, πειρατεία και αυταρχικότητα, στοχεύει να ηγηθεί, αν είναι δυνατό όλου του ισλαμικού κόσμου ή τουλάχιστον μεγάλης μερίδας του, με στρατηγικό σκοπό την μεγάλη Τουρκία.
ζ) Τα δεδομένα εντός των ε/κ και τ/κ.
- Τι δεν άλλαξε από το 1974;
α) Οι στόχοι της Τουρκίας στην Κύπρο.
β) Το γεγονός ότι τα πλέον ισχυρά κράτη του κόσμου συνεχίζουν να ερμηνεύουν, ότι τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα εξυπηρετούνται από τη συμμαχία τους με την Τουρκία, ακόμα και με το παρόν καθεστώς. Μεταξύ αυτών των κρατών και εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή ΄Ένωση. Έτσι στο τρίγωνο Ελλάδα – Τουρκία – Κύπρος, επιλέγουν Τουρκία.
γ) Η αδυναμία μας να έχουμε κοινή στρατηγική και τακτική και να την ακολουθούμε με συνέπεια και πρόγραμμα. Τόσον από κοινού Αθήνα και Λευκωσία, όσον και στο εσωτερικό Ελλάδας και Κύπρου. Παραμελήθηκαν σοβαροί παράμετροι αυτής της τακτικής όπως π.χ. η σταθερή διεθνοποίηση του ζητήματος, η αμυντική θωράκιση και άλλες.
δ) Η άρνηση σοβαρής μερίδας ε/κ και τ/κ να αντιληφθούν την αναγκαιότητα της κοινής συμβίωσης έτσι ώστε να μην χαθούν και οι δύο κοινότητες και να απορριφθούν ή εξαφανισθούν ως κυπριακός λαός, ιδιοκτήτης της Κύπρου και του κυπριακού κράτους.
ε) Η ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας, κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας προϋποθέτει την κατάργηση των εγγυήσεων, την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων, πρωτίστως των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων, την ανυπαρξία στα πλαίσια της λύσης κηδεμόνων και επικυριαρχικών δικαιωμάτων και ρυθμίσεων και την απόδοση ενός κανονικού κράτους.
- ΤΙ ΔΕΟΝ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΣΗΜΕΡΑ;
α) Επανάληψη του διαλόγου ο οποίος τόσον επι της διαδικασίας όσον και επι της ουσίας, να είναι εναρμονισμένος με το πνεύμα και το γράμμα των αποφάσεων του ΟΗΕ και στα πλαίσια των παραμέτρων της συμμετοχής της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή ΄Ένωση.
β) Ως απόρροια τούτου η δικοινοτικότητα και διζωνικότητα από την μια πρέπει να αποδίδουν ομοσπονδιακό κράτος και από την άλλη να μην ανατρέπουν την κυρίαρχη αρχή του ΕΝΟΣ κράτους το οποίο να είναι λειτουργικό, βιώσιμο, ασφαλές και δημοκρατικό, και φυσικά κανονικό.
γ) Αυτά τα δύο (α+β) καθορίζουν και την ποιότητα της λύσης αλλά και την αντοχή της στο χρόνο.
Κατά συνέπεια όλες οι λύσεις που θα δοθούν στα διάφορα κεφάλαια τα οποία συνθέτουν το κυπριακό, δηλαδή εδαφικό, περιουσιακό, διακυβέρνηση, εγγυήσεις, στρατεύματα, ασφάλεια, έποικοι, καθορίζονται από τα προαναφερθέντα και ορίζονται από το περιεχόμενο τους, το οποίο πρέπει να είναι ανάλογο με τις βασικές αρχές όπως έχουν αναλυθεί. Η ε/κ πλευρά και η Κυπριακή Δημοκρατία υπο αυτήν την έννοια δεν μπορούν να αποδεχτούν στοιχεία που αντιστρατεύονται τις βασικές αρχές. Αρα ούτε διχοτόμηση, ούτε συνομοσπονδία, ούτε τουρκική παρουσία.
δ) Συνομιλητές σ΄ αυτό το διάλογο είναι οι δύο κοινότητες για τα θέματα της εσωτερικής πτυχής και η Κυπριακή Δημοκρατία με τους διεθνείς συμβαλλόμενους στα θέματα της διεθνούς πτυχής, δηλαδή του ΟΗΕ, τις τρείς εγγυήτριες και την Ευρωπαϊκή ΄Ένωση στα θέματα της διεθνούς πτυχής. Η διεθνής πτυχή επίσημα και οριστικά μπορεί να επιλυθεί στα πλαίσια Διεθνούς Διάσκεψης, στα πλαίσια και υπο την αιγίδα του ΟΗΕ με συμμετοχή των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις εγγυήτριες, την Ευρωπαϊκή ΄Ένωση και την Κυπριακή Δημοκρατία ως συμμετέχοντες και τις δύο κοινότητες ως παρατηρητές.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΟΥΡΙΔΗΣ
