Η κατάπαυση του πυρός, η επιβολή του εμπάργκο στην εισαγωγή όπλων και στη στρατιωτική στήριξη των αντίπαλων πλευρών και η περαιτέρω πολιτική διαδικασία αποτελούν τα βασικά σημεία της συμφωνίας η οποία επιτεύχθηκε κατά τη διάρκειας τριών ωρών Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη.
Η στρατιωτική επιτροπή
Τόσο ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες όσο και η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ έσπευσαν πάντως να διευκρινίσουν ότι πρόκειται μόνο για την αρχή ενός πολύ δύσκολου δρόμου, ενώ ανέδειξαν ιδιαίτερα τη συμφωνία των 16 συμμετεχόντων στην αρχή ότι «δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση».
Οι δύο αντίπαλες λιβυκές πλευρές συμφώνησαν ακόμη να ορίσουν από πέντε εκπροσώπους σε στρατιωτική επιτροπή, η οποία, όπως προβλέπεται από τον ΟΗΕ, θα αναλάβει την επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός.
Τόσο ο πρωθυπουργός Σάρατζ όσο και ο στρατάρχης Χαφτάρ έχουν ήδη κοινοποιήσει τα ονόματα των εκπροσώπων τους, πρόσθεσε η Ανγκελα Μέρκελ, επισημαίνοντας ότι πρόκειται πλέον για πολύ συγκεκριμένη εξέλιξη προς την επιθυμητή κατεύθυνση.
Από την πλευρά του, ο Γκουτέρες τόνισε ότι «χάρη στην συνάντηση του Βερολίνου κατέστη εφικτό να έχουμε σήμερα πέντε εκπροσώπους και από την πλευρά του στρατάρχη Χαφτάρ» και πρόσθεσε ότι τις επόμενες ημέρες η στρατιωτική επιτροπή θα συγκληθεί στη Γενεύη.
«Τα κράτη μέλη, από κοινού με τοπικούς και περιφερειακούς οργανισμούς, έστειλαν ισχυρό μήνυμα ότι είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στη στήριξη μιας ειρηνικής λύσης στη λιβυκή κρίση», είπε ο Γκουτέρες.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ κάλεσε ακόμη όλους τους παράγοντες που εμπλέκονται να μην παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης και στην ένοπλη αντιπαράθεση, ενώ απηύθυνε έκκληση για αποφυγή κάθε ενέργειας που προκαλεί κλιμάκωση της βίας, αλλά και για συνεπή εφαρμογή του εμπάργκο όπλων.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης
Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας αναφέρθηκε ακόμη στη σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης των συμφωνηθέντων (Follow up Committee), η οποία, όπως είπε, θα διασφαλίσει την υλοποίηση των αποφάσεων και θα συνοδεύει τις περαιτέρω εργασίες του ειδικού απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ Γασάν Σαλαμέ και της Αποστολής των Ηνωμένων Εθνών για τη Στήριξη της Λιβύης (UNSMIL).
«Η Επιτροπή θα καθοδηγείται από τα Ηνωμένα Εθνη, θα ξεκινήσει τις εργασίες της ήδη στις αρχές Φεβρουαρίου και χώρες οι οποίες δεν εκπροσωπούνταν εδώ θα προσκληθούν να συμμετάσχουν σε αυτήν τη διαδικασία και στις τέσσερις ομάδες εργασίας που σχεδιάζονται – για ζητήματα ασφάλειας και στρατιωτικά, για οικονομικά, για πολιτικά και για ανθρωπιστικά».
Η σύσταση των Επιτροπών θα γίνει στη Γερμανία η οποία θα είναι ο οικοδεσπότης και συμπρόεδρος και στη συνέχεια όλοι οι διεθνείς εταίροι που συμμετείχαν στη Διάσκεψη και εκείνοι που θα προστεθούν, θα πάρουν με τη σειρά τους την ευθύνη στα χέρια τους, εξήγησε ο Μάας.
«Μαζί οι αντίπαλες πλευρές»
Πέραν αυτού, τα αποτελέσματα και τα πιθανά περαιτέρω βήματα θα τεθούν σε όλα τα κατάλληλα πολυμερή σχήματα – όχι μόνο στα Ηνωμένα Εθνη, είπε ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών και ανέφερε ενδεικτικά ότι ήδη σήμερα το θέμα θα συζητηθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ
«Η δουλειά μόλις τώρα ξεκίνησε και μπροστά μας έχουμε σίγουρα δύσκολο δρόμο εντατικής δουλειάς. Αλλά ήταν πολύ σημαντικό σε αυτή τη διάσκεψη να καταλήξουμε σε συμφωνία. Το πνεύμα συνεργασίας που ζήσαμε πηγαίνει πολύ πέρα από ό,τι είδαμε σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν», δήλωσε ο Μάας.
Ο ίδιος τόνισε ότι «τώρα πρέπει να καταφέρουμε να φέρουμε μαζί τις λιβυκές αντίπαλες πλευρές ώστε μαζί τους – μια που τώρα το θέμα είναι η εκεχειρία και η κατάπαυση του πυρός – να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις και τις συνθήκες ώστε ο εμφύλιος στη Λιβύη να πάει προς πολιτική λύση και να επιτύχουμε μόνιμη ειρήνη».
Η Μέρκελ και ο Γκουτέρες απέφυγαν πάντως να σχολιάσουν τη μορφή που θα έχει ενδεχόμενη αποστολή επιτήρησης της κατάπαυσης του πυρός – εφόσον αυτή επιτευχθεί – διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για μεταγενέστερο στάδιο.
Τι περιλαμβάνει το τελικό ανακοινωθέν της Διάσκεψης του Βερολίνου για το μέλλον της Λιβύης. Κυρώσεις σε όσους παραβιάζουν τη συμφωνία εκεχειρίας.
Στη δημοσιότητα δόθηκε το τελικό ανακοινωθέν της Διάσκεψης του Βερολίνου για το μέλλον της Λιβύης, μετά το τέλος των μαραθώνιων διαπραγματεύσεων στη γερμανική πρωτεύουσα.
Μεταξύ άλλων, με βάση το επίσημο έγγραφο, οι ξένοι ηγέτες καλούν τα εμπλεκόμενα – στον λιβυκό εμφύλιο – μέρη:
- Να σταματήσουν τη μεταφορά ένοπλων δυνάμεων
- Να δημιουργήσουν μία ενιαία και αποτελεσματική λιβυκή κυβέρνηση, η οποία θα εγκριθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων
- Να αφοπλίσουν τις ένοπλες ομάδες στη Λιβύη και να διασφαλίσουν την ενσωμάτωσή τους στους θεσμούς του κράτους
- Να απέχουν από εχθροπραξίες εναντίον των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων και υποδομών
- Να συνεχίσουν την πολιτική διαδικασία, προλειαίνοντας το έδαφος για τη διεξαγωγή ελεύθερων κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών.
Την ίδια ώρα, καλούν τα Ηνωμένα Έθνη να διευκολύνουν τις διαπραγματεύσεις για τη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένης και της μεσολάβησης των τεχνικών κλιμακίων, ενώ απευθυνόμενοι προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αξιώνουν την επιβολή κυρώσεων σ’ όσους παραβιάζουν τη συμφωνία εκεχειρίας.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ξένοι ηγέτες «δεσμεύονται να αποδεχθούν και να υποστηρίξουν τα αποτελέσματα της ενδο-λιβυκής πολιτικής διαδικασίας για την επίλυση της κρίσης.Τέλος, εκφράζουν τη στήριξή τους στη δημιουργία ενιαίων Δυνάμεων Ασφαλείας, ενιαίας Αστυνομίας και ενιαίων Στρατιωτικών Δυνάμεων υπό μία κεντρική πολιτική εξουσία.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την Καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, η Διάσκεψη του Βερολίνου κατέληξε σε συμφωνία για την άμεση κατάπαυση του πυρός, την αυστηροποίηση του εμπάργκο όπλων και την αποχή ξένης εμπλοκής στην εμφύλια σύρραξη.
Παράλληλα, υπήρξε συμφωνία για τη δημιουργία μίας 10μελούς στρατιωτικής επιτροπής, με την ισότιμη συμμετοχή των δύο αντιμαχόμενων λιβυκών στρατοπέδων, με στόχο την πολιτική διευθέτηση της κρίσης στη βορειο-αφρικανική χώρα.
Η Λιβύη βρίσκεται σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου από το 2011 και τον θάνατο του Μουαμάρ Καντάφι. Έκτοτε, διοικείται από δύο αντιμαχόμενες κυβερνήσεις:
- Την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφιλίωσης (GNA) – υπό τον πρόεδρο Φαγέζ αλ Σάρατζ – η οποία αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και ελέγχει την Τρίπολη και τις δυτικές επαρχίες.
- Τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA) – με έδρα τη Βεγγάζη – ο οποίος ελέγχει περίπου τα 2/3 της λιβυκής επικράτειας και υποστηρίζεται από το Κοινοβούλιο της χώρας.
Η ένταση στην περιοχή κλιμακώθηκε σημαντικά τον περασμένο Απρίλιο, όταν ο στρατηγός Χαφτάρ κήρυξε την έναρξη της τελικής επιχείρησης για την κατάληψη της πρωτεύουσας, Τρίπολης, και την εκδίωξη της «παράνομης κυβέρνησης του GNA».
Οι ανακοινώσεις Μέρκελ – Γκουτέρες
Στο πλαίσιο της ειδικής συνέντευξης Τύπου, η οποία ακολούθησε των διεργασιών, η κα Μέρκελ επεσήμανε ότι οι συμμετέχουσες χώρες κατέληξαν σ’ ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη Λιβύη, το οποίο αφενός πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αφετέρου να καταστεί τμήμα της πολιτικής διευθέτησης του ζητήματος.
Η Γερμανίδα Καγκελάριος, παράλληλα, προανήγγειλε τη συγκρότηση μίας 10μελούς στρατιωτικής επιτροπής, με τη συμμετοχή των αντιπροσώπων των αντιμαχόμενων πλευρών στον λιβυκό εμφύλιο πόλεμο.
Ανακοίνωσε δε, ότι οι χώρες – μέλη της Διάσκεψης συμφώνησαν να σταματήσουν την παροχή οποιασδήποτε στρατιωτικής βοήθειας στα εμπλεκόμενα μέρη.
Ειδική αναφορά έκανε και στο εμπάργκο όπλων, με την Καγκελάριο Μέρκελ να επαναλαμβάνει την ανάγκη σεβασμού και αυστηροποίησης της απαγόρευσης πώλησης όπλων στη βορειο-αφρικανική χώρα.
Διευκρίνισε πάντως, ότι δεν συζητήθηκαν οι κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης του εμπάργκο όπλων.
«Η Διάσκεψη του Βερολίνου αποτελεί μία καλή ευκαιρία για μία μακροπρόθεσμη εκεχειρία στη Λιβύη» σημείωσε, επιπλέον, η Μέρκελ, η οποία αναγνώρισε ότι οι σημερινές (σ.σ. Κυριακή) διαβουλεύσεις διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην επίλυση της κρίσης.«Το πιο σημαντικό είναι ότι οι Χαλίφα Χαφτάρ (επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού) και Φαγέζ αλ Σάρατζ (πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφιλίωσης) έχουν συμφωνήσει στα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν» κατέληξε η Καγκελάριος.
Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες, υποστήριξε ότι η 10μελής στρατιωτική επιτροπή αναμένεται να συνεδριάσει τις αμέσως επόμενες ημέρες, στην έδρα του Οργανισμού, στη Γενεύη.
Δεν παρέλειψε, πάντως, να εκφράσει την ανησυχία της διεθνούς κοινότητας για το κλείσιμο των τερματικών πετρελαϊκών σταθμών στη Λιβύη, κατόπιν πρωτοβουλίας αρχηγών φυλών που στηρίζουν τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA).
Ικανοποίηση στη Μόσχα
Ικανοποιημένος από τα αποτελέσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου εμφανίστηκε η Ρωσία, με τον υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, να σημειώνει ότι η τελική συμφωνία επιβεβαιώνει ότι «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση» στη λιβυκή σύγκρουση.
«Οι Λίβυοι θα αποφασίσουν μόνοι τους τη μοίρα της χώρας τους» έσπευσε να προσθέσει ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας.Εξήγησε δε, ότι το συμφωνηθέν έγγραφο εμπεριέχει προβλέψεις για τον τομέα της ασφάλειας, την πολιτική διαδικασία, την οικονομία, τα ανθρωπιστικά ζητήματα, καθώς τη διεθνή βοήθεια.
Παρατήρησε, παράλληλα, ότι η Διάσκεψη του Βερολίνου ήταν χρήσιμη, παρότι δεν υπήρξε απευθείας διάλογος μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών.
Όσον αφορά τη 10μελή στρατιωτική επιτροπή, την οποία προανήγγειλε η Άγκελα Μέρκελ, ο Ρώσος υπουργός προανήγγειλε ότι θα εργαστεί με τη συνδρομή του ΟΗΕ για την επίτευξη μίας μόνιμης εκεχειρίας στη Λιβύη.
