Ρωσο-τουρκικός “πόλεμος” στη Λιβύη

Οι δυνάμεις του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ, που ελέγχει το ανατολικό τμήμα της Λιβύης, η οποία έχει διαιρεθεί πολιτικά και στρατιωτικά τα τελευταία πέντε χρόνια, πλησιάζουν στην πρωτεύουσα Τρίπολη με την υποστήριξη της Ρωσίας.putin-erdogan

Ρωσική στρατιωτική υποστήριξη

Σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα «Corriere della Sera», ο ειδικός εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη, Γκασάν Σαλαμέ, δήλωσε ότι οι δυνάμεις του Χάφταρ επρόκειτο να καταλάβουν την πόλη με ρωσική στρατιωτική υποστήριξη.

Ο Σαλαμέ είπε ότι «οι Ρώσοι εντάχθηκαν στις δυνάμεις των στρατευμάτων του Χάφταρ στην Τρίπολη και έχουν αποκτήσει ισχύ».

«Τις τελευταίες δέκα ημέρες, ο πόλεμος μεταφέρθηκε στις κατοικημένες περιοχές της πρωτεύουσας», πρόσθεσε.

Πριν δύο εβδομάδες, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε τη Ρωσία για την υποστήριξη του Εθνικού Στρατού της Λιβύης υπό τον στρατηγό Χάφταρ.

Ο Ντέιβιντ Σένκερ, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με αρμοδιότητα στην Εγγύς Ανατολή, δήλωσε ότι ο τακτικός στρατός της Ρωσίας καθώς και οι στρατιώτες της ιδιωτικής ομάδας Βάγκνερ (Wagner) υποστηρίζουν τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης.

«Φήμες των αμερικανών»

Ωστόσο, η απάντηση από τη Μόσχα ήταν άμεση. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ απέρριψε τους ισχυρισμούς αυτούς, λέγοντας ότι «οι φήμες εξαπλώθηκαν από τους αμερικανούς συνομιλητές μας».

Ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) του Χάφταρ αρνείται, επίσης, ότι δέχεται ξένη υποστήριξη.

Ο ειδικός εκπρόσωπος του ΟΗΕ, Γκασάν Σαλαμέ, δήλωσε ότι η Μόσχα υποστηρίζει τον στρατηγό Χάφταρ με «μισθοφόρους» και η Αγκυρα πρόσφερε στην κυβέρνηση της Τρίπολης μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυρομαχικά.

Πριν λίγες ημέρες, η διοίκηση του αμερικανικού στρατού στην Αφρική κατήγγειλε ότι αμερικανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone), το οποίο αναφέρθηκε ότι χάθηκε κοντά στην πρωτεύουσα της Λιβύης τον περασμένο μήνα, στην πραγματικότητα καταρρίφθηκε από ρωσικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας.Από την εκτίμηση αυτή των ΗΠΑ συνάγεται το συμπέρασμα ότι είτε ρώσοι μισθοφόροι, είτε ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός (LNA) του Χάφταρ, χειρίζονταν τα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας την ώρα που αναφέρθηκε ότι χάθηκε το drone στις 21 Νοεμβρίου, δήλωσε ο εκπρόσωπος της διοίκησης της αμερικανικής αεροπορικής δύναμης στην Αφρική, συνταγματάρχης Κρίστοφερ Καρνς.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι χειριστές των συστημάτων αντιαεροπορικής άμυνας άνοιξαν πυρ στο αμερικανικό drone επειδή «θεώρησαν εσφαλμένα» ότι ανήκε στις δυνάμεις του αντιπάλου.

Ευθύνονται ρώσοι μισθοφόροι

Αξιωματούχος της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης ανέφερε στο Reuters ότι μάλλον ευθύνονται ρώσοι μισθοφόροι.

Ρώσος μισθοφόρος, που μίλησε στο ίδιο πρακτορείο, είπε ότι από τον Σεπτέμβριο ο LNA έχει δεχθεί χερσαία υποστήριξη από εκατοντάδες μισθοφόρους ρωσικής ομάδας.

Στρατιωτικοί αξιωματούχοι που συνδέονται με τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό και δυτικοί διπλωμάτες έχουν επίσης επιβεβαιώσει την παρουσία ρώσων μισθοφόρων στη Λιβύη.

Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Μόργκαν Ορτέιγκους, στη διάσκεψη ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουάσιγκτον, κάλεσε «τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης να τερματίσει την επίθεσή του για να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Λιβύης και να αποτρέψει τις προσπάθειες της Ρωσίας να εκμεταλλευτεί τη σύγκρουση».

«Εφαρμόζει το σχέδιο της Συρίας»

Η εφημερίδα NY Times έγραψε τον προηγούμενο μήνα ότι περίπου 200 ρώσοι μισθοφόροι της ιδιωτικής εταιρείας Βάγκνερ βρίσκονται στη Λιβύη, αλλά άλλες πηγές σε ρωσικά και ξένα μέσα ενημέρωσης ανεβάζουν τον αριθμό σε 400.

Οπως σημειώνουν, αμερικανοί ειδικοί η Μόσχα εφαρμόζει στη Λιβύη «το ίδιο σχέδιο που εφάρμοσε στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας».

Η παρέμβαση της Τουρκίας

Ο μοναδικός, ίσως, τροφοδότης και υποστηρικτής της φιλο-ισλαμικής κυβέρνησης εθνικής συμφωνίας της Τρίπολης είναι η Αγκυρα.

Η Τουρκία έχει αποστείλει στη φίλο-ισλαμική κυβέρνηση της Τρίπολης, με επικεφαλής τον Φαγιέζ αλ Σάρατζ, τεθωρακισμένα οχήματα, όπλα με λέιζερ καθώς και άλλα όπλα αλλά και πυρομαχικά.

Ενώ αυτή η στρατιωτική στήριξη έχει αναφερθεί, ήδη, από το 2015, φαίνεται να έχει επεκταθεί το 2019.

Ο ρόλος της Τουρκίας είναι σαφής στις συνεχιζόμενες μάχες μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και του Εθνικού Στρατού της Λιβύης υπό την καθοδήγηση του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση της Τουρκίας έστειλε στη Λιβύη, μεταξύ των άλλων όπλων και του στρατιωτικού εξοπλισμού, 100 τεθωρακισμένα οχήματα ανθεκτικά σε νάρκες, τα Κιρπί (σκαντζόχοιρος), που κατασκευάστηκαν από την τουρκική αμυντική εταιρεία BMC και σύμφωνα με πληροφορίες πληρώνονται από την κυβέρνηση του Κατάρ.

Και εκπαίδευση προσωπικού

Η Baykar, τουρκική εταιρεία με επικεφαλής τον Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ, γαμπρό του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παράγει τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται στη Λιβύη.

Η τουρκική υποστήριξη προς τη φίλο-ισλαμική κυβέρνηση της Τρίπολης περιλαμβάνει όχι μόνο αποστολές όπλων αλλά και εκπαίδευση στρατιωτικού και αστυνομικού προσωπικού.

Στις 30 Μαΐου, εμφανίστηκε βίντεο στο Διαδίκτυο που δείχνει ότι οι Τούρκοι εκπαιδεύουν μαχητές της Τρίπολης με τη χρήση του θωρακισμένου οχήματος Kirpi.

Στις 29 Νοεμβρίου, ο επικεφαλής της διεύθυνσης ασφαλείας της Τουρκίας, Μεχμέτ Ακτάς Τσανκίρι, σε τελετή έναρξης που οργανώθηκε για το προσωπικό της Λιβυκής Αστυνομικής Οργάνωσης, δήλωσε:

«Από το 2011 έως το 2019, τα υπουργεία μας έχουν εκπαιδεύσει 641 αστυνομικούς της Λιβύης σε 36 διαφορετικούς τομείς, στη χώρα μας και μερικές φορές στη Λιβύη.

Επίσης, μεταξύ του 2012 και του 2013, 804 αστυνομικοί σπουδαστές της Λιβύης εκπαιδεύτηκαν από το υπουργείο της αστυνομικής ακαδημίας».

Μη επανδρωμένα αεροσκάφη

Υπάρχουν πολλές αναφορές σχετικά με τη χρήση των τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών κατά του Εθνικού Στρατού της Λιβύης.

«Είναι ασαφές ποιοι χερίζονται αυτά τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εάν είναι Τούρκοι ή στρατιώτες της κυβέρνησης εθνικής συμφωνίας της Τρίπολης.

Πάντως, πριν δύο περίπου μήνες (στα τέλη Σεπτεμβρίου) ο τούρκος δημοσιογράφος Φετίμ Ταστεκίν είχε γράψει ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που καταρρίφθηκαν στη Λιβύη από τον Εθνικό Στρατό, είναι τύπου Bayraktar TB2 που παράγονται από την εταιρεία Baykar.

Ο ίδιος δημοσιογράφος επισήμανε ότι τέσσερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μαζί με δύο σταθμούς ελέγχου και οι χειριστές τους έφθασαν στην Τρίπολη για πρώτη φορά στις 18 Μαΐου, ένα περίπου μήνα μετά την έναρξη της επίθεσης του Εθνικού Στρατού κατά της κυβέρνησης της Τρίπολης.

Αναστήλωση Οθωμανικών Μνημείων

Εχει, επίσης, αυξηθεί το εμπόριο μεταξύ της Τρίπολης και της Αγκυρας και η Τουρκία, όπως σημειώνεται, ανέλαβε την αναστήλωση όλων των Οθωμανικών Μνημείων στην περιοχή ελέγχου της κυβέρνησης εθνικής συμφωνίας.

Τα συμφέροντα της Τουρκίας στη Λιβύη, όπως και την ευρύτερη περιοχή, έχουν αποτυπωθεί ξεκάθαρα το τελευταίο διάστημα μετά την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης ανάμεσα στην κυβέρνηση της Τρίπολης και την Αγκυρα και σχετίζονται με τις γεωστρατηγικές βλέψεις της Τουρκίας και τον έλεγχο των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο.