Του Ανδρέα Θεοφάνους*
Αφορμή για το κείμενο αυτό έδωσε μια ανακοίνωση του Υπουργείου Γεωργίας ότι είναι αναπόφευκτες οι περικοπές νερού το καλοκαίρια για σκοπούς γεωργίας. Το ζήτημα αυτό αντικατοπτρίζει μια κατάσταση πραγμάτων που επικρατεί στην καθημερινότητά μας: ότι ως συνήθως τα διάφορα ζητήματα δεν αντιμετωπίζονται με τον απαιτούμενο προγραμματισμό και με σοβαρότητα. Αντίθετα, δεν θα είναι υπερβολή να λεχθεί ότι υπάρχει και το στοιχείο της προχειρότητας.
Για να επιβεβαιώσουμε του λόγου το αληθές, υπενθυμίζονται οι απαράδεκτες εικόνες που δημιουργούνται όταν ξεσπάσουν ξαφνικές νεροποντές. Δρόμοι και υποστατικά πλημμυρίζουν και οι αρμόδιοι σπεύδουν να διαχειριστούν την κατάσταση με μέτρα και ημίμετρα. Και αυτό είναι επαναλαμβανόμενο φαινόμενο.Δυστυχώς αυτό δεν είναι το μόνο παράδειγμα: και στον χώρο της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής μέριμνας έχουμε καταστάσεις που χρήζουν σοβαρής βελτίωσης.
Στο Κυπριακό για χρόνια τώρα δεν υπήρχε PLAN B, όπως και στο θέμα της διαχείρισης της οικονομικής κρίσης. Άλλωστε η ίδια η κυβέρνηση κατ’ επανάληψιν είχε διακηρύξει ότι δεν ετίθετο θέμα PLANB. Το κόστος της προσέγγισης αυτής υπήρξε βαρύτατο.Πάρα ταύτα διαιωνίζεται η κατάσταση αυτή και,ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχουν εναλλακτικά σενάρια δράσης. Πολλές φορές επειδή υπάρχει ο φόβος για συζήτηση σεναρίων εκτός του καθιερωμένου πλαισίου δεν γίνεται ούτε και ο απαιτούμενος προβληματισμός (thinking outside the box).
Θεωρούσαμε όμως αυτονόητο ότι επειδή η βροχόπτωση στην Κύπρο συνήθως δεν καλύπτει τις ανάγκες της χώρας θα είχαμε εναλλακτικές λύσεις σε μόνιμη βάση. Στο Ισραήλ και στη Μάλτα, επειδή θεωρείται δεδομένο ότι η βροχόπτωση δεν θα καλύψει ποτέ τις υδατικές ανάγκες της κάθε χώρας, αξιοποιείται σε πολύ μεγάλο βαθμό η αφαλάτωση.Σημειώνεται συναφώς ότι στο Ισραήλ όπου οι καιρικές συνθήκες δεν είναι καλύτερες από την Κύπρο υπάρχει αξιοσημείωτη οικονομική δραστηριότητα στον γεωργικό τομέα. Ένα από τα ερωτήματα που τίθενται είναι γιατί στην Κύπρο δεν γίνεται αυτό.
Μια τουριστική χώρα όπως η Κύπρος θα πρέπει να έχει απρόσκοπτη ροή νερού σε όλες τις ξενοδοχειακές και συναφείς μονάδες.Επιπρόσθετα, πέραν των αναγκών των νοικοκυριών και ο γεωργικός τομέας, παρά το γεγονός ότι είναι σχετικά μικρός, πρέπει να έχει την απαιτούμενη άρδευση. Είναι λοιπόν προφανές ότι η αφαλάτωση στην Κύπρο θα έπρεπε να ήταν προτεραιότητα.
Υπάρχει επίσης ως νοοτροπία σε όλες τις εκφάνσεις του δημοσίου βίου μια αναβλητικότητα. Επιπρόσθετα σε πολλά ζητήματα βλέπουμε να υφίσταται στρουθοκαμηλισμός και αρκετές φορές ρηχές προσεγγίσεις. Δυστυχώς τα προβλήματα αυτά προκάλεσαν βαρύτατο κόστος για την χώρα μας.
Οι πολίτες κατανοούν και βιώνουν όλα αυτά τα κενά. Προφανώς η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχισθεί και να διαιωνίζεται. Απαιτούνται λύσεις εδώ και τώρα. Εκ των πραγμάτων είναι και θέμα αποτελεσματικής ηγεσίας σε όλα τα επίπεδα.
* Ο Καθηγητής Ανδρέας Θεοφάνους είναι Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων καθώς και του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.