Ο γερουσιαστής Ιβάν Ντούκε,υποψήφιος της σκληρής Δεξιάς, η οποία εναντιώνεται στη συμφωνία ειρήνης με την πρώην οργάνωση ανταρτών FARC, κατέλαβε την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών που διεξήχθη την Κυριακή στην Κολομβία, αλλά θα χρειαστεί να αναμετρηθεί στον δεύτερο γύρο με τον υποψήφιο της AριστεράςΓκουστάβο Πέτρο, τη 17η Ιουνίου.
Σε μια χώρα η οποία μόλις αναδύεται από μισό και πλέον αιώνα εμφυλίου πολέμου και η Δεξιά κυριαρχεί στο πολιτικό σκηνικό πάντα, ο υποψήφιός της Ιβάν Ντούκε, που αντιτίθεται στη συμφωνία με τους πρώην αντάρτες, κατέλαβε με διαφορά την πρώτη θέση, ενώ στη δεύτερη ακολούθησε ο Γκουστάβο Πέτρο, πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας, που δεν υποστηρίχθηκε από κανένα από τα παραδοσιακά κόμματα. Θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο, τη 17η Ιουνίου.
Με το 99,46% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί, ο Ντούκε, προστατευόμενος του Άλβαρο Ουρίμπε, του Δεξιού πρώην προέδρου της Κολομβίας (2002-2010), συγκέντρωσε το 39,11% των ψήφων, ακολουθούμενος από τον Πέτρο, πρώην αντάρτη της οργάνωσης M-19, που διαλύθηκε πριν από δεκαετίες, ο οποίος έλαβε το 25,10%. Ο κεντρώος Σέρχιο Φαχάρδο κατέλαβε την τρίτη θέση με το 23,76% των ψήφων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσιοποίησε η εκλογική επιτροπή.
Ο Ντούκε, ψηφίζοντας στην Μπογοτά, επέμεινε ότι θέλει μια χώρα όπου θα επικρατεί η «νομιμότητα», εξήγγειλε ότι θα καταπολεμήσει τη «διαφθορά», υποσχέθηκε «ασφάλεια» και «ελευθερία του επιχειρείν».
Ο Πέτρο, ο πρώτος υποψήφιος της Αριστεράς που κατάφερε να φθάσει τόσο μακριά σε μια κούρσα για την προεδρία, από την πλευρά δήλωσε ότι θέλει «ένα παρόν και ένα μέλλον» στο οποίο δεν θα κυριαρχούν το μίσος κι η επιθυμία για εκδίκηση.
Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών, στον οποίο η σκληρή Δεξιά της Κολομβίας ενδέχεται να ανακτήσει την προεδρία, πιθανότατα θα κρίνει το μέλλον της συμφωνίας ειρήνης που υπεγράφη στα τέλη του 2016 ανάμεσα στην κυβέρνηση και την ισχυρότερη οργάνωση ανταρτών του δυτικού ημισφαιρίου–μια συμφωνία που πόλωσε πάλι μια κοινωνία βαθιά διχασμένη από τον αδελφοκτόνο πόλεμο, τον πλέον μακρόχρονο στην αμερικανική ήπειρο.
Το κέντρο ρυθμιστής στον δεύτερο γύρο;
Ο απερχόμενος πρόεδρος Χουάν Μανουέλ Σάντος, 66 ετών, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις «πιο ασφαλείς εκλογές» των τελευταίων δεκαετιών, στις οποίες είχαν δικαίωμα συμμετοχής 36 εκατομμύρια πολίτες. Σύμφωνα με την εκλογική επιτροπή, η διαδικασία εκτυλίχθηκε «απολύτως ομαλά».
Έπειτα από δύο τετραετείς θητείες από το 2010, ο κεντροδεξιός αρχηγός του κράτους δεν είχε δικαίωμα να διεκδικήσει την επανεκλογή του. Η εδραίωση της ειρήνης, που πλήττεται από τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή της συμφωνίας, θα εξαρτηθεί από το ποιος θα τον διαδεχθεί.
Ο πρώτος γύρος «έδειξε τη σημασία που έχει ακόμα ο ουριμπίσμο», η ιδεολογική κατεύθυνση του σκληρού δεξιού πρώην προέδρου, έκρινε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο αναλυτής Αντρές Μάσιας του πανεπιστημίου Externado. «Η πόλωση θα είναι προφανής στον δεύτερο γύρο», πρόσθεσε και σημείωσε ότι είναι «δύσκολο να προβλεφθεί πού θα πάνε οι ψήφοι» του κεντρώου Φαχάρδο.
Η δεξιά, που εναντιώνεται τόσο στη συμφωνία με τους πρώην αντάρτες της παράταξης FARC, όσο και στις συνομιλίες που διεξάγει η κυβέρνηση με τον Στρατό Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN), την τελευταία οργάνωση αριστερών ανταρτών που συνεχίζει ακόμη τη δράση της στην Κολομβία, αποφάσισε να προσπαθήσει να ανακτήσει την προεδρία προωθώντας έναν νέο πολιτικό.
Πέρα από την αναθεώρηση της συμφωνίας, που χαρακτηρίζει υπερβολικά επιεική έναντι των ανταρτών, αφού δεν φυλακίζονται αν ομολογήσουν τα εγκλήματα που τυχόν διέπραξαν, ο Ντούκε, 41 ετών, εξαγγέλλει επίσης την πάταξη της παραγωγής και διακίνησης ναρκωτικών, την εξάλειψη της διαφθοράς, την τόνωση της 4ης σε μέγεθος οικονομίας της Λατινικής Αμερικής, που έχει επιβραδυνθεί και καταγράφει ανάπτυξη 1,8%.
Ο δικηγόρος και οικονομολόγος είναι υποψήφιος μιας συμμαχίας υπό το Δημοκρατικό Κέντρο (CD) του αμφιλεγόμενου, αλλά δημοφιλούς Άλβαρο Ουρίμπε. Δηλώνει εξάλλου υπέρμαχος των παραδοσιακών αξιών της οικογένειας και κατακεραυνώνει συχνά την κυβέρνηση της γειτονικής Βενεζουέλας.
Αντίπαλός του είναι ο υποψήφιος του Κινήματος για μια Ανθρώπινη Κολομβία (Colombia Humana), πολιτικός και οικονομολόγος που συνεπήρε πολλούς και προσέλκυσε μεγάλα πλήθη στις προεκλογικές του συγκεντρώσεις υποσχόμενος να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα οικονομικών μεταρρυθμίσεων που θα ωφελήσει τους φτωχότερους, αλλά δέχθηκε σφοδρά πυρά για τις σχέσεις που είχε με τον εκλιπόντα πρώην πρόεδρο της Βενεζουέλας Ούγο Τσάβες.
Ο Πέτρο υπερασπίζεται τη συμφωνία με τη FARC και τις διαπραγματεύσεις με τον ELN, ο οποίος ανέστειλε την ένοπλη δράση του ενόψει των εκλογών. Παρ’ όλ’ αυτά, κινητοποιήθηκαν 150.000 στρατιωτικοί για να ενισχύσουν τα σώματα ασφαλείας και να υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια της διαδικασίας.
Η πρόκληση των ναρκωτικών
Στην πρώτη θέση παγκοσμίως εδώ και χρόνια στην παραγωγή κοκαΐνης, η χώρα των 49 εκατομμυρίων είναι αντιμέτωπη με τη βία παράνομων ένοπλων οργανώσεων, που μάχονται γα τον έλεγχο των εδαφών τα οποία αποτελούσαν οχυρά των Επαναστατικών Ένοπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC), που πλέον μετασχηματίστηκαν σε πολιτικό κόμμα, με το ίδιο ακρώνυμο στα ισπανικά.
Περίπου οι μισοί ψηφοφόροι συνήθως απέχουν στις εκλογικές διαδικασίες στην Κολομβία και η συμμετοχή στη χθεσινή αναμέτρηση δεν αποτέλεσε εξαίρεση της τάσης, καθώς περιορίστηκε στο 52%, κατά την εκλογική επιτροπή.
Στην πρώτη θέση της κατάταξης των κρατών της ηπείρου ως προς τις ανισότητες, η Κολομβία δυσκολεύεται να ξεπεράσει την εμφύλια σύρραξη στην οποία ενεπλάκησαν περίπου τριάντα οργανώσεις ανταρτών, ακροδεξιές παραστρατιωτικές ομάδες, η αστυνομία κι ο στρατός, κι άφησε πίσω της πάνω από οκτώ εκατομμύρια θύματα–260.000 νεκρούς, 60.000 εξαφανισμένους, 7,4 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους.
Αφού απέτυχε τον Μάρτιο στην προσπάθεια να εξασφαλίσει περισσότερες έδρες στο κοινοβούλιο από τις 10 που θα του παραχωρηθούν βάσει της συμφωνίας ειρήνης, το κόμμα FARC αποφάσισε να μην πάρει μέρος στις προεδρικές εκλογές.
Ο επικεφαλής του Ροδρίγο Λοντόνιο, που θα ήταν υποψήφιος αλλά υπέστη καρδιακό επεισόδιο, δήλωσε συγκινημένος την Κυριακή στην Μπογοτά ότι ψήφισε «για πρώτη φορά» και απηύθυνε έκκληση «αυτή η μέρα» να είναι «μια μέρα συμφιλίωσης όλων των Κολομβιανών».