Ο θυμός είναι ένα έντονο συναίσθημα, αλλά απολύτως φυσιολογικό. Οι γονείς πολλές φορές νομίζουν ότι το παιδί τους θυμώνει χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος. Κι όμως αυτό είναι μεγάλο λάθος. Οι έρευνες αναφέρουν ότι ο θυμός είναι ένα από τα συχνότερα συναισθήματα του ανθρώπου. Το παιδί θυμώνει, επειδή υπάρχει κάποιος λόγος τον οποίο πρέπει να μάθετε, για να το βοηθήσετε να τον διαχειριστεί.
Γιατί θυμώνει το παιδί:
Το παιδί θυμώνει, όταν αισθάνεται αβοήθητο. Ο θυμός στο παιδί μπορεί να προκληθεί από άγχος, μοναξιά, απομόνωση, αμηχανία, αδικία, επειδή φοβάται την απώλεια. Για να το πούμε πιο απλά, σκεφτείτε ότι, όταν φοβάται μην πληγωθεί από μία απώλεια, τότε θυμώνει. Θέλει να πάρει αυτό που θέλει ή του παίρνετε κάτι που ήθελε. Όταν το παιδάκι σας είναι αγχωμένο, πεινασμένο, κουρασμένο ή άρρωστο, να ξέρετε ότι οι εκρήξεις αυτές θα είναι ακόμη πιο έντονες.
Και να θυμάστε ότι στο παιδί ο θυμός δεν είναι το ίδιο πράγμα με την επιθετικότητα. Όταν ένα παιδί θυμώνει, δε σημαίνει ότι είναι και επιθετικό… Εκεί ο ρόλος του γονιού είναι καταλυτικός, επειδή θα προσπαθήσει να βοηθήσει το παιδί του να εκφράσει με διαφορετικό τρόπο την αγανάκτησή του. Δεν είναι θέμα κακού χαρακτήρα, απλώς δεν έχει ακόμη ωριμάσει ο αυτοέλεγχός του.
Επίσης κάποια παιδάκια επειδή δεν έχουν ακόμη πλούσιο λεξιλόγιο, για να εκφράσουν τα θέλω τους και τις ανάγκες τους θυμώνουν, καθώς είναι τρόπος επικοινωνίας γι’ αυτά, να δείξουν δηλαδή τη δυσαρέσκειά τους.
Δεν αντέχουν να τα αγνοείτε!
Είναι σημαντικό οι γονείς να διδάξουν στο παιδί τους ότι είναι φυσιολογικό και αποδεκτό να θυμώνει κανείς και η χρυσή τομή δεν είναι η απάρνηση του θυμού ως συναισθήματος, αλλά η διαχείρισή του και η παραγωγική διοχέτευσή του.
Αναγνωρίστε τα σημάδια του θυμού:
Τεντωμένο σώμα, σφιγμένα δόντια, αυξημένη ένταση του λόγου, αγενείς λέξεις, ο τόνος της φωνής αλλάζει από κλαψούρισμα σε φωνές και το ανάποδο, ανησυχία, απόσυρση, ή και απάθεια, θόρυβοι με το στόμα σαν βρυχηθμοί ή βαθιά αναπνοή, έντονες εκφράσεις του προσώπου.
Και τι κάνει ο γονιός μπροστά σε μία έκρηξη θυμού:
Παραμείνετε ήρεμοι και ψύχραιμοι. Θυμηθείτε ότι το παιδί είναι συναισθηματικό βαρόμετρο και θα επηρεαστεί αμέσως και από τη δική σας ψυχολογική κατάσταση. Αν παραμείνετε σε κατάσταση ηρεμίας, τότε έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να το γαληνέψετε, ενώ αν θυμώσετε, θα οργιστεί ακόμα περισσότερο.
Να προσέξετε μήπως το παιδί σας πάνω στην έκρηξη τραυματιστεί ή τραυματίσει κάποιον άλλο. Αγνοήστε το θυμό του, μέχρι να ηρεμήσει. Μπορείτε να το κρατήσετε μαλακά και σταθερά μέχρι να ηρεμήσει.
Μην προσπαθήσετε να μιλήσετε λογικά με το παιδί σας κατά τη διάρκεια της έκρηξης. Δε θα σας καταλάβει. Όταν ηρεμήσει, μπορείτε να συζητήσετε για τη συμπεριφορά του. Σε καμία περίπτωση μην ενισχύσετε την έκρηξή του αντιδρώντας κι εσείς με τον ίδιο τρόπο. Μην του προσφέρετε δωράκια και αμοιβές, για να σταματήσει. Μην το χτυπάτε το παιδί, ούτε καν απαλές ξυλιές στο ποπό του, γιατί θα εισπράξει ότι η βία είναι ένα αποδεκτό μέσο αντιμετώπισης του θυμού!!! Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε χαρακτηρισμούς τύπου «είσαι πολύ κακός/ή».
Προσοχή: Μην απαγορεύετε στο παιδί σας να εκφράζει τα συναισθήματά του.
Τι μπορεί να κάνει ο γονιός, ώστε να αποφύγει μία έκρηξη θυμού:
Για να κατανοήσετε το θυμό του παιδιού σας, θα πρέπει πρώτα να καταλάβετε τι αισθάνεται. Ρωτήστε το τι συνέβη, τι αισθάνεται και γιατί αισθάνεται έτσι, τι πήγε στραβά. Μπορεί να χρειαστεί εσάς, για να καταφέρει να εκφράσει τα συναισθήματά του. Μην πείτε απλώς στο παιδί σας τι δεν πρέπει να κάνει, αλλά τι πρέπει να κάνει.
Σχολιάστε τη συμπεριφορά του, όταν είναι καλή. Για παράδειγμα «Μ’ άρεσε ο τρόπος που συμπεριφέρθηκες στον αδελφό σου, όταν σου πήρε τα παιχνίδια σου». «Χαίρομαι πολύ που μοιράστηκες τα μπισκότα με την αδελφή σου». «Σ’ ευχαριστώ που μου είπες την αλήθεια γι’ αυτό που συνέβη». Αγνοήστε τη συμπεριφορά του, όταν μπορεί να γίνει ανεκτή. Για παράδειγμα, αν μιλάτε στο τηλέφωνο και εκείνο σας λέει «δε θέλω να μιλάς στο τηλέφωνο, δε θέλω να μιλάς στο τηλέφωνο». Όταν κλείσετε το τηλέφωνο πείτε του «Σ’ ευχαριστώ που περίμενες, ενώ μιλούσα στο τηλέφωνο. Τώρα που τελείωσα, πες μου τι θα ήθελες».
Πείτε «όχι» με σαφήνεια και σταθερότητα, πάντοτε όμως με εξήγηση. Ακόμα κι όταν πείτε «ναι», πάλι θα πρέπει να εξηγήσετε, γιατί σε αυτή την περίπτωση είναι η κατάλληλη στιγμή, για να γίνει κάτι. Επομένως, να γίνεται κατανοητό πότε μπορεί και πότε όχι να «σπάσει» τους κανόνες. Να του προσφέρετε την ευκαιρία για σωματική δραστηριότητα, για να διοχετεύει και να ξοδεύει την ενέργειά του. Το παιδί χρειάζεται γυμναστική ή σωματική δραστηριότητα, για να εκτονωθεί.
Αφήστε το να δοκιμάσει τις δυνάμεις του, ακόμα κι αν υπάρχει ο κίνδυνος να αποτύχει. Να το ενθαρρύνετε να δει τις δυνατότητές του, αλλά και τις αδυναμίες του. Πολλές φορές το παιδί εκδηλώνει το θυμό του, όταν απέτυχε σε μία δραστηριότητά του. Αναγνωρίστε τη δυσκολία του εγχειρήματος και επαινέστε την προσπάθειά του, ακόμα κι αν δεν πέτυχε το στόχο του.
Αντιμετωπίστε την έκρηξη θυμού με χιούμορ. Είναι πολύ βοηθητικό εκείνη τη στιγμή να επιστρατεύσετε τα καλύτερα πειράγματά σας, για να εκτονώσετε το θυμό του. Προσοχή, όμως, σε καμία περίπτωση να μην είναι αστεία που το γελοιοποιούν. Να αποφύγετε καταστάσεις που θα ενισχύσουν μία έκρηξη θυμού. Μην αφήνετε το παιδί να κουράζεται πάρα πολύ ή να μένει παραπάνω από το κανονικό νηστικό. Να έχετε σύστημα και πρόγραμμα.
Μη ζητάτε από το παιδί σας πράγματα που δεν μπορεί να καταφέρει λόγω ηλικίας. Αν πρόκειται να γίνει μία αλλαγή μέσα στη ζωή σας ή το σπίτι σας, προετοιμάστε το παιδάκι σας, για να μην του έρθει ξαφνικό. Να φροντίζετε να το απασχολείτε με δημιουργικά παιχνίδια, ανάλογα προς την ηλικία του, και να το ενθαρρύνετε να διαβάζει βιβλία που καλλιεργούν τη φαντασία του και τη δημιουργική του σκέψη.
Να αφιερώνετε χρόνο στο παιδί σας και μάλιστα με τρόπο ουσιαστικό.
Να μην κάνετε κι εσείς εκρήξεις θυμού και δε θέλω δικαιολογίες… Οι γονείς είναι πρότυπα. Γι’ αυτό ακούμε ατάκες του τύπου «Είμαι φωνακλάς σαν τον μπαμπά»! Εξετάστε αν κάποια του ανάγκη δεν έχει ικανοποιηθεί και γι’ αυτό εκδηλώνει θυμό.
Δείξτε του αγάπη και πολλή τρυφερότητα!
Πότε πρέπει να ζητήσετε βοήθεια ειδικού:
Αν οι εκρήξεις θυμού γίνουν χειρότερες μετά τα 4 έτη. Αν το παιδί αυτοτραυματίζεται, τραυματίζει άλλους ανθρώπους, καταστρέφει αντικείμενα, όταν έχει τα ξεσπάσματα. Αν κατά τη διάρκεια των εκρήξεών του δεν παίρνει ανάσα και λιποθυμά. Προσέξτε αν η έκρηξη θυμού συνδυάζεται με: πονοκέφαλο, άρνηση ύπνου ή φαγητού, άγχος, υπερβολική προσκόλληση στο γονιό, κοιλιακό πόνο, εφιάλτες, καθυστέρηση ανάπτυξης. Αν έχει 5 ή περισσότερες εκρήξεις θυμού την ημέρα.