Χαρακτηρίστηκε ποίηση η οποία έχει όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά να αντιμετωπίσει τον αδυσώπητο χρόνο, λέχθηκε ότι αποτελεί ποίηση φτιαγμένη από τα πιο απλά και ταπεινά υλικά, γραμμένη από ένα μάστορα που κατορθώνει να μας μυήσει σε μια πανανθρώπινη και αξιοθαύμαστη τέχνη.
Ο λόγος για τον ποιητή και δημοσιογράφο Γιώργο Χριστοδουλίδη και τη νέα ποιητική συλλογή του, την έκτη στη σειρά, που τιτλοφορείται “Πληγείσες Περιοχές / Γυμνές Ιστορίες”, (Αθήνα, Μελάνι, 2016), τίτλος “έντιμος και αποκαλυπτικός”, η παρουσίαση της οποίας έγινε τη Δευτέρα στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Στροβόλου, στη Λευκωσία.
Την ποιητική συλλογή του Γ. Χριστοδουλίδη παρουσίασε ο Λεωνίδας Γαλάζης, διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας, ποιητής, ο οποίος είπε ότι “ο υπαρξιακός στοχασμός και η εσωτερικότητα, η στοχαστική γραφή, η χαμηλότονη ποίηση, η κοινωνική κριτική και η μετουσίωση καθημερινών ασήμαντων, πολλές φορές, περιστατικών σε ποίηση είναι ορισμένα από τα γνωρίσματα της ποιητικής του Γ. Χριστοδουλίδη”.
Πρόσθεσε ότι αυτά τα γνωρίσματα “εντοπίστηκαν από την κριτική στις προηγούμενες ποιητικές συλλογές του, και τα οποία κυριαρχούν και στη συλλογή του `Πληγείσες Περιοχές`, γνωρίσματα που αποκρυσταλλώνονται σε ένα ευδιάκριτο προσωπικό ύφος, που αποστρέφεται την κίβδηλη ποιητική ρητορεία και την αισθηματολογία”.
Από τον τίτλο της συλλογής, είπε ο κ. Γαλάζης, “υποβάλλονται οι σημασίες της συντελεσμένης καταστροφής, είτε στο επίπεδο του εξωτερικού κόσμου είτε στο επίπεδο της ανθρώπινης συνείδησης, αλλά και των βαθύτερων και συχνά ανομολόγητων επιθυμιών και ονείρων του ανθρώπου ενώ και στη μια και στην άλλη περίπτωση, απομένει η τραυματική βίωση του ολέθρου και η πικρή αποτύπωσή της”.
Εξάλλου, συνέχισε, “ο υπότιτλος `Γυμνές Ιστορίες` παραπέμπει, αφενός στο λιτό, γυμνό και αστόλιστο ύφος των ποιημάτων της συλλογής και, αφετέρου, στον αφηγηματικό χαρακτήρα των περισσότερων από αυτά, που πλέον έχουν αποκρυσταλλωθεί ως δεσπόζουσες τάσεις της ποιητικής του Γ. Χριστοδουλίδη, `με καιρό και με κόπο` και με αδιάλειπτη μελέτη της ελληνικής και της παγκόσμιας ποίησης, `σε αναζήτηση πια ποιημάτων και όχι ποιητών`, όπως ο ίδιος δηλώνει”.
Ο κ. Γαλάζης είπε ότι “συνεπώς, μια διερεύνηση των διακειμενικών σχέσεων και των πιθανών σημείων `συνομιλίας` της ποίησης του με το έργο άλλων ποιητών δεν πρέπει να περιοριστεί στους Μπουκόφσκι, Χριστιανόπουλο, Ρίτσο, Λειβαδίτη, Ντύλαν Τόμας, Τράνστρομερ, αλλά να επεκταθεί και σε άλλους λιγότερο γνωστούς ή ελάσσονες ποιητές, χωρίς να παραγνωρίζει τη `συνάντησή` της με την πεζογραφία, τον κινηματογράφο και τη μουσική”.
Για τα 35 ποιήματα της συλλογής, ο κ. Γαλάζης, είπε ότι “κατανέμονται σε πέντε ενότητες: Το παιδί, Περιπέτειες, Θανατερά, Ερωτικά (της γυναίκας) και Ερωτικά (της ποίησης), τίτλοι οι οποίοι παραπέμπουν στους δεσπόζοντες θεματικούς άξονες της συλλογής, δηλαδή στις μνήμες της παιδικής ηλικίας, στη δύναμη της ανατροπής από το απροσδόκητο, στη φθορά, στη λήθη και στην απώλεια, στον έρωτα και στον θάνατο, στην ποίηση για την ποίηση”.
Ανέφερε ότι “προφανώς, το εξωλογικό στοιχείο είναι έκφανση του υπαρξιακού στοχασμού στις `Πληγείσες Περιοχές του Γ. Χριστοδουλίδη και συνδέεται με τη διπολική αντίθεση ζωή-θάνατος, που επίσης διαπερνά πολλά ποιήματα της συλλογής”.
Έφερε ως παράδειγμα το ποίημα “Χριστούγεννα 2015”, στο οποίο, κατά παράδοξο τρόπο, οι νεκροί γιορτάζουν στο κέντρο της πόλης και πρόκειται να βασιλέψουν σε αυτήν, ενώ οι ζωντανοί `σε λίγο θα πάρουν τη θέση των νεκρών`, εικόνα που ανακαλεί στη μνήμη μας τα εφιαλτικά `Χριστούγεννα 1948` του Μίλτου Σαχτούρη ή και τη ρήση του Ηράκλειτου `ἀθάνατοι θνητοί, θνητοὶ ἀθάνατοι, ζῶντες τὸν ἐκείνων θάνατον, τὸν δὲ ἐκείνων βίον τεθνεῶτες`”.
Ο κ. Γαλάζης είπε ότι “σε καμιά περίπτωση η ποιητική φωνή στις `Πληγείσες Περιοχές` του Γ. Χριστοδουλίδη δεν εκτρέπεται στον συναισθηματισμό ή στην εύκολη ποιητική ρητορεία με τον ποιητή να επιλέγει τον δύσκολο δρόμο της μετουσίωσης της πεζολογίας σε ουσιώδη ποιητικό λόγο, τις περισσότερες φορές ανιχνεύοντας την ποιητική ουσία ανάμεσα στα τετριμμένα καθημερινά περιστατικά και πολύ πιο σπάνια συναρμόζοντας την ουσία αυτή με απροσδόκητους και τολμηρούς συνδυασμούς λέξεων”.
Κλείνοντας την παρουσίαση της ποιητικής συλλογής, ο Λεωνίδας Γαλάζης, αναφέρθηκε σε αυτό που έγραψε κάποτε ο Γ. Χριστοδουλίδης, αποκαλώντας τον εαυτό του `ποιητή πέντε το πολύ ποιημάτων`”.
“Μπορούμε ανεπιφύλακτα να υποστηρίξουμε ότι, στον δύσκολο αυτό δρόμο, ο Γ. Χριστοδουλίδης πέτυχε πάρα πολύ περισσότερα, από ό,τι ο ίδιος με μετριοπάθεια γράφει”, είπε ο κ. Γαλάζης.
Παρέμβαση στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του Γ. Χριστοδουλίδη έγινε και από τον ποιητή, Χρήστο Μαυρή, ο οποίος χαρακτηρίζοντας τον ομότεχνό του, “μια γνήσια και αληθινή ποιητική φωνή” είπε ότι “ανάμεσα στα αξιόλογα βιβλία που διάβασα τον τελευταίο καιρό είναι και η ποιητική συλλογή `Πληγείσες περιοχές` η οποία συμπληρώνεται με τον επίτιτλο `Γυμνές ιστορίες`”.
“Και ομολογώ πως, στα σαράντα τόσα χρόνια που διαβάζω ποίηση, πρώτη φορά συνάντησα βιβλίο με τόσο έντιμο και αποκαλυπτικό τίτλο”, είπε ο κ. Μαυρής, προσθέτοντας ότι η ποιητική αυτή “φαινομενικά παρουσιάζεται σαν ένα βιβλίο που περιέχει απλή και κατανοητή ποίηση, αυτό όμως είναι παγίδα και αλίμονο στον αναγνώστη αν πέσει σε αυτήν την πλάνη, γιατί θα αποτύχει, χωρίς να μπορέσει να καταλάβει και να νιώσει την απόλυτη ουσία που περιέχει η ποίηση του Χριστοδουλίδη”.
Όπως είπε ο κ. Μαυρής, “το βιβλίο, όπως διαπιστώνω, είναι καλά δομημένο από το δημιουργό του, όπου στόχευσε και επεδίωξε να φτιάξει και να περιλάβει σε αυτό μια ποίηση από τα πιο απλά και ταπεινά υλικά, προς Θεού δεν εννοώ ευτελή υλικά, και που στο τέλος, χάρη στη μαστοριά του, μέσα από αυτά τα καταφρονημένα υλικά της γλώσσας μας, κατορθώνει να μας μυήσει σε μια πανανθρώπινη και αξιοθαύμαστη τέχνη”.
Συνεπώς, συνέχισε, “το βιβλίο αντέχει σε πολλές αναγνώσεις, επιδέχεται πολλές αναγνώσεις όπου σε κάθε νέα ανάγνωση ο αναγνώστης ανακαλύπτει και κάτι το καινούργιο,. Ο κ. Μαυρής είπε ότι “όλα σχεδόν τα ποιήματα της έκτης συλλογής του Γιώργου Χριστοδουλίδη ή, οι `Γυμνές Ιστορίες` του, όπως θέλει να τις αποκαλεί ο ποιητής, που είναι ασφαλώς και η πιο ώριμη του δουλειά του, είναι κατασκευασμένα από στίχους εντελώς απογυμνωμένους, μέχρι που ο αναγνώστης φθάνει στο σημείο να έχει την εντύπωση πως έχει μπροστά του ένα γεύμα από κόκαλα και όχι ένα γεύμα από ψαχνό κρέας”.
Ανέφερε ότι “ ο Γιώργος Χριστοδουλίδης, πολλές φορές, στα ποιήματα του, στην εν λόγω συλλογή του, κάνει χρήση της πολυσημίας των λέξεων έτσι που πρέπει να αναζητούμε κάθε φορά με ποια έννοια τις χρησιμοποίησε” ενώ επίσης `στην καινούργια συλλογή του, ο Γιώργος Χριστοδουλίδης αντλεί στοιχεία από την πρόσφατη ιστορία της Κύπρου, κυρίως από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, τα οποία μεταπλάθει και ενσωματώνει αποτελεσματικά στην ποίησή του”.
Ο κ. Μαυρής είπε ότι “οι ήρωες του Χριστοδουλίδη είναι απλοί, καθημερινοί και ανθρώπινοι, είναι δηλαδή ζωντανοί και ενδιαφέροντες άνθρωποι, είτε αυτοί είναι τα μικρά παιδιά που παίζουν στην αυλή της πολυκατοικίας ή του συνεργείου επιδιόρθωσης ποδηλάτων, είτε είναι ο καλοκάγαθος τύπος, ονόματι Ανδρέας, που τον συναντά ο ποιητής κάποτε στην υπεραγορά και κάποτε στα δημόσια ουρητήρια ή είναι οι αιωνόβιοι της Ινδίας που `πίνουν νερό και τρώνε ήλιο”.
Πρόσθεσε ότι “αυτό δείχνει πως για τον αληθινό ποιητή όλα τα υλικά που έχει στη διάθεσή του είναι εκμεταλλεύσιμα, και ότι την ίδια αξία έχει η ανθρώπινη ψυχή σε όποιο κοινωνικό στρώμα κι αν ανήκει ενώ ο ήρωας του είτε ανήκει στην κατηγορία των πλουσίων είτε ανήκει στην κατηγορία των φτωχών, για τον Χριστοδουλίδη αντιμετωπίζεται με τα ίδια αξιολογικά μέτρα”.
Αναφορά από τον κ. Μαυρή έγινε και στο ότι “στην ποίηση του Χριστοδουλίδη υπάρχει μια παιγνιώδης και αυτοσαρκαστική διάθεση και εννοώ πως κάνει χιούμορ και λογοπαίγνια στην ποίησή του, που απευθύνονται άλλοτε στον εαυτό του και άλλοτε στον αναγνώστη, υπάρχουν όμως και σημάδια απογοήτευσης αλλά και έντονης αμφισβήτησης, με αποτέλεσμα να φθάνει στο σημείο ο ποιητής να δηλώνει πως `μόνο οι πραγματικά σκοτωμένοι/ γίνονται σπουδαίοι ποιητές`”.
Συνέχισε, λέγοντας, ότι “ο Χριστουδουλίδης, στην παρούσα συλλογή του, παρουσιάζεται ως ποιητής του Άστεως, δηλαδή το σκηνικό μέσα στο οποίο λειτουργεί η φαντασία του είναι αυτό της πόλης, όπου εκεί συντελείται η τραγωδία των ανώνυμων ανθρώπων αλλά και η δική του τραγωδία, εκεί δηλαδή που οι άνθρωποι ζουν και πεθαίνουν”.
Καταλήγοντας ο κ. Μαυρής είπε ότι η ποίηση του Γ. Χριστοδουλίδη, “αναφέρεται σε πράγματα συγκεκριμένα και οι στίχοι της χαρακτηρίζονται γενικά από σαφήνεια και πληρότητα νοήματος και αυτή η επιτυχία φυσικά οφείλεται σίγουρα στο μεγάλο ταλέντο και το οξύ αισθητήριο του δημιουργού τους, όπου συνδυασμένα με την σκληρή δουλειά και την αφοσίωση κατάφερε να οικοδομήσει μία γνήσια και αληθινή ποιητική φωνή”.
“Αυτά όλα, ασφαλώς, είναι ικανά τεκμήρια για να μας πείσουν πως η ποίηση του Χριστοδουλίδη έχει όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά για να αντιμετωπίσει το αδυσώπητο χρόνο. Και τώρα και στο μέλλον. Ταυτόχρονα τον κάνει να ξεχωρίζει ως μια από τις πιο αντιπροσωπευτικές ποιητικές φωνές της γενιάς του”, είπε τέλος ο κ. Μαυρής.
Σε χαιρετισμό του ο Ανδρέας Παπαχαραλάμπους, Αντιδήμαρχος Στροβόλου, είπε ότι η ποιητική αυτή συλλογή του Γ. Χριστοδουλίδη τον συγκίνησε “και όταν την πήρα στα χέρια μου, μου κίνησε το ενδιαφέρον η έκφρασή του, το ύφος της γραφής του, η επινοητικότητά του, η ενασχόληση με τον άνθρωπο και τον τόπο του”, στοιχεία όλα που συνθέτουν, ποίηση, “τίμια, ειλικρινή και με σαφή προορισμό”.
Στο δικό του χαιρετισμό ο Ανδρέας Χατζηθωμάς, Αντιπρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου και Πρόεδρος της Βιβλιογραφικής Εταιρείας Κύπρου, είπε ότι ο ποιητής , ωθούμενος από προσωπικά βιώματα που τον προσδιορίζουν ανεξίτηλα, καταθέτει την έκτη ποιητική συλλογή του”, μια ποίηση “σεμνή, προκλητικά ρεαλιστική που ξαφνιάζει και ανατρεπτική ως προς την τόλμη και την ευθύτητα του κόσμου που μας περιβάλλει”.
Ποιήματα από τις “Πληγείσες Περιοχές/ Γυμνές Ιστορίες” απήγγειλε η ηθοποιός, Άννα Γιαγκιώζη, καθώς και τα παιδιά του ποιητή, Κυβέλη και Ορέστης.
Την εκδήλωση παρουσίασης της νέας ποιητικής συλλογής του Γιώργου Χριστοδουλίδη διοργάνωσαν από κοινού, οι Εκδόσεις Μελάνι, η Βιβλιοθήκη του Δήμου Στροβόλου, η Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου και η Βιβλιογραφική Εταιρεία Κύπρου.