Ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της κυπριακής οικονομίας από την καταστροφή του 2013, χαρακτήρισε η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, τα τελικά αποτελέσματα της άσκησης συνολικής αξιολόγησης των κυπριακών τραπεζών (τεστ αντοχής), επισημαίνοντας παράλληλα ότι μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία, μετά τα ιδιαίτερα θετικά για την κυπριακή οικονομία αποτελέσματα της άσκησης.
Ταυτόχρονα, η κ. Γιωρκάτζη εξέφρασε την ελπίδα ότι μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των τεστ αντοχής ”πλέον οι τράπεζες θα διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία τις αποταμιεύσεις των καταθετών”, ενώ αναφέρθηκε σε δύο προκλήσεις στις οποίες θα επικεντρωθεί πλέον η ΚΤ μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της άσκησης που είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) και η μείωση των επιτοκίων, θέμα το οποίο θα συζητηθεί πολύ σύντομα στο ΔΣ της ΚΤ.
Επιπλέον, ανέφερε ότι δεν θεωρεί πως “θα είναι κατ΄ ανάγκη κακό” η πακετοποίηση και στη συνέχεια η πώληση δανείων.
“Είναι σημαντικότατο επίτευγμα, ελάχιστοι το πίστευαν, και ακόμη λιγότεροι πολέμησαν για να επιτευχθεί”, είπε η κ. Γιωρκάτζη στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης στα γραφεία της ΚΤ μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του ελέγχου ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών (AQR) και της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test).
Υπάρχουν εδώ ορισμένοι άνθρωποι που ξόδεψαν ώρες, μέρες, έβαλαν τον εαυτό τους, την αφοσίωση τους, τον επαγγελματισμό τους και είναι κρίμα αυτή την πολύ σημαντική στιγμή για την κυπριακή οικονομία να προσπαθούμε να βρούμε κάποια άλλα θέματα τα οποία είναι κατά την γνώμη μου ήσσονος σημασίας”, είπε η κ. Γιωρκάτζη, απαντώντας σε ερώτηση για το κεφαλαιακό έλλειμμα που παρουσιάζει η Ελληνική Τράπεζα και γιατί η ΚΤ δεν προέτρεψε εκ των προτέρων την τράπεζα να προχωρήσει σε ενίσχυση των κεφαλαίων της.
“Τα ποσά στα οποία αναφερόμαστε είναι μικρά. Η ΚΤ και προφορικά παραίνεσε και γραπτώς προέτρεψε και υπέδειξε την ανάγκη για αύξηση κεφαλαίων της Ελληνικής Τράπεζας και θα ήμασταν σίγουρα πιο ευτυχείς αν οι αποφάσεις λαμβάνονταν νωρίτερα”, τόνισε.
Στην αρχική της τοποθέτησης της στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης στα γραφεία της ΚΤ, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι “τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα θετικά για την κυπριακή οικονομία, καθώς δείχνουν ότι οι ενέργειες που έγιναν εντός του 2014 αλλά και όλες οι προσπάθειες και ενέργειες για ενίσχυση του τραπεζικού τομέα ήταν πέραν από ικανοποιητικές”.
“Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική μέρα για τη χώρα μας και ειδικά για το τραπεζικό μας σύστημα, που σηματοδοτεί μια νέα αρχή με θετικές προσδοκίες για το μέλλον”, σημείωσε.
Τα αποτελέσματα του AQR δείχνουν ότι τα κεφαλαιακά αποθέματα των κυπριακών πιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των κεφαλαιοποιήσεων που ήδη πραγματοποιήθηκαν ή ανακοινώθηκαν το 2014, υπερκαλύπτουν τις κεφαλαιακές ανάγκες που προκύπτουν από αυτή την άσκηση.
Η Διοικητής της ΚΤ τόνισε ότι “τα αποτελέσματα της άσκησης αναμένεται ότι θα συμβάλουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταθετών στα κυπριακά πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία στη συνέχεια θα μπορέσουν να συμβάλουν στην προσπάθεια ανάπτυξης της οικονομίας”.
Αναμένεται, επίσης, συνέχισε, ότι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την άρση των τελευταίων περιοριστικών μέτρων στη διακίνηση κεφαλαίων εκτός Κύπρου.
Πολύ σημαντικό γεγονός, σύμφωνα με την κ. Γιωρκάτζη, είναι ότι δεν θα χρησιμοποιηθεί και θα παραμείνει ως απόθεμα το €1 δισ. που υπάρχει στο Πρόγραμμα Στήριξης της κυπριακής οικονομίας από τους διεθνείς δανειστές της, το οποίο προοριζόταν για κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών του κυπριακού τραπεζικού συστήματος.
Συνεπώς, συνέχισε, το δημόσιο χρέος θα είναι κατά €1 δισ. χαμηλότερο από ότι προβλεπόταν βάσει του μνημονίου.
Αναφερόμενη συνοπτικά στα αποτελέσματα που προκύπτουν μέσα από τη συνολική αξιολόγηση, αφού υπολογισθούν κεφαλαιοποιήσεις που ήδη πραγματοποιήθηκαν το 2014, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι αυτές είναι ως ακολούθως:
Η Τράπεζα Κύπρου, η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα και η RCB παρουσιάζουν δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας πέραν των ελάχιστων που έχουν καθοριστεί για την άσκηση και στα τρία σενάρια, δηλαδή του ελέγχου ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (8%), του βασικού σεναρίου της άσκησης προσομοίωσης (8%) και του ακραίου σεναρίου της άσκησης προσομοίωσης (5,5%).
Συγκεκριμένα, συνέχισε, η Τράπεζα Κύπρου διατηρεί δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 11,5%, 11,6% και 5,8% αντίστοιχα, η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα 13,6%, 14,1% και 9,3% αντίστοιχα και η RCB 16,7%, 15,7% και 11,6% αντίστοιχα.
Ανέφερε ότι η Ελληνική Τράπεζα, στην περίπτωση του ακραίου σεναρίου της άσκησης προσομοίωσης, διατηρεί δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 1,7% που μεταφράζεται σε ένα μικρό έλλειμμα ύψους €176 εκ. μετά την άντληση κεφαλαίων κατά το 2014 και σημείωσε ότι μέρος του ελλείμματος αυτού (περίπου γύρω στα €71 εκ.) καλύπτεται από ενέργειες που έχουν ήδη ληφθεί, πέραν της αύξησης κεφαλαίου.
Σύμφωνα με την Διοικητή της ΚΤ, όποιες τράπεζες παρουσιάζουν τυχόν καθαρά κεφαλαιακά ελλείμματα μέσα από τη συνολική αξιολόγηση έχουν προθεσμία δύο βδομάδων να υποβάλουν σχέδια κάλυψης των αναγκών αυτών.
Ανέφερε ότι το ΔΣ της Ελληνικής Τράπεζας προτίθεται να προχωρήσει σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου αφού λάβει υπόψη τα αποτελέσματα της συνολικής αξιολόγησης, ενώ για τα υπόλοιπα πιστωτικά ιδρύματα, όπως σημείωσε, και αφού ληφθούν υπόψη οι κεφαλαιοποιήσεις που έγιναν εντός του 2014, δεν προκύπτουν επιπρόσθετες ανάγκες.
Μείωση επιτοκίων
Κληθείσα να πει κατά πόσο θα πρέπει να αναμένεται πλέον μείωση των επιτοκίων και χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι “το φαινόμενο της μη δανειοδότησης της πραγματικής οικονομίας δεν ήταν μόνο κυπριακό αλλά και στην υπόλοιπη Ευρωζώνη εξού και η ΕΚΤ έλαβε μια σειρά μέτρων”, προσθέτοντας ότι στην κυπριακή οικονομία δεν ήταν το πρόβλημα η ρευστότητα, η οποία υπήρχε”.
Αναφέροντας ότι για τη ρευστότητα που διαθέτουν οι τράπεζες και την οποία έχουν κατατεθειμένη στην ΚΤ επιβαρύνονται με 0,2%, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι η έλλειψη προθυμίας για δανεισμό από τις τράπεζες προερχόταν από την έλλειψη ζήτησης δανείων λόγω έλλειψης έργων και τα επικείμενα stress test και εξέφρασε την ελπίδα ότι “τώρα πλέον οι τράπεζες θα διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία τις αποταμιεύσεις των καταθετών”.
Αναφερόμενη σε δύο προκλήσεις που βρίσκονται ενώπιον της ΚΤ μετά τη δημοσιοποίηση των τεστ αντοχής, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι αυτές είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) και το ύψος των επιτοκίων.
Σε σχέση με τα ΜΕΔ, ανέφερε ότι “οι δανειολήπτες πρέπει να αντιληφθούν ότι πρέπει να αποπληρώσουν τα δάνεια τους” και πρόσθεσε ότι αν δεν αποπληρωθούν τα δάνεια και αν δεν έρθουν νέες καταθέσεις, οι τράπεζες δεν μπορούν να δανειοδοτήσουν”.
Σε σχέση με τα επιτόκια, η Διοικητής της ανέφερε ότι το ΔΣ της ΚΤ θα συζητήσει “πολύ-πολύ σύντομα” και “εκτενώς” το θέμα “για να βρει τρόπους ώστε να ωθήσουμε τα επιτόκια προς τα κάτω”.
Αναφορικά με την άρση των περιορισμών, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι είναι θέμα του ΥΠΟΙΚ με τη σύμφωνη γνώμη του Διοικητή, και πρόσθεσε ότι αφού αξιολογηθούν οι επιπτώσεις των τεστ αντοχής “θα προχωρήσουμε με βήματα σταθερά, αργά, για να αρθούν σιγά – σιγά οι περιορισμοί”.
Δημιουργία “κακής” και “καλής” τράπεζα
Αναφορικά με τη δημιουργία “κακής” και “καλής” τράπεζας, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι “είναι μία από τις λύσεις που βρίσκονται πάνω στο τραπέζι χωρίς να έχει αποκλειστεί ποτέ οτιδήποτε”.
“Θεωρούμε ότι μετά το στήσιμο των μονάδων για τις αναδιαρθρώσεις των δανείων στις τράπεζες, μετά την ψήφιση του νόμου για την ακίνητη ιδιοκτησία και μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όποια και αν είναι, πιστεύω ότι θα ενισχυθούν οι προσπάθειες των τραπεζών για αποπληρωμή των ΜΕΔ και όταν αρχίσουν οι δανειολήπτες να αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να αποπληρώσουν τα δάνεια τους στο βαθμό που οι ίδιοι μπορούν να τα αποπληρώσουν τότε πιστεύω ότι πιθανό να μην χρειάζεται να δημιουργηθεί μια τέτοιου είδους τράπεζα, η οποία συνήθως δημιουργείται αμέσως μετά την κρίση”, πρόσθεσε.
Διευκρινίζοντας τις κεφαλαιακές ανάγκες της Ελληνικής Τράπεζες μετά τις ενέργειες της τράπεζας για αύξηση των κεφαλαίων της, η κ. Γιωρκάτζη είπε ότι από το έλλειμμα 176 εκατομμυρίων ευρώ, περίπου 71 εκ. ευρώ καλύπτονται από ενέργειες που έχουν ληφθεί πέραν της αύξησης κεφαλαίου (μετατροπή χρεογράφων περίπου 23 εκ. ευρώ, την αναγνώριση ως αποδεκτό κεφαλαίων των υπολοίπων μετατρέψιμων χρεογράφων μέχρι 1% των σταθμισμένων στοιχείων ενεργητικού που ανέρχονται περίπου σε 46 εκ. ευρώ και εισπράξεις περίπου 2 εκ. ευρώ από την πώληση θυγατρικής στη Ρωσία).
