Ομιλία Προέδρου Ν.Αναστασιάδη στη Γενική Συζήτηση της 69ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών

αναστασιάδης_ΓΣ_ΟΗΕΚύριε Πρόεδρε,

Επιθυμώ να σας συγχαρώ για την εκλογή σας στη θέση του Προέδρου της 69ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και να διαβιβάσω την πλήρη στήριξη της Κυβέρνησής μου κατά την άσκηση των υψηλών σας καθηκόντων, με κοινό στόχο την προώθηση των αρχών του ΟΗΕ σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας και αστάθειας.Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αποτελεί το μοναδικό διεθνές φόρουμ στο οποίο όλοι οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων συγκεντρώνονται προκειμένου, όχι μόνο να ενημερώσουν τη διεθνή κοινή γνώμη για σοβαρά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες τους, αλλά και για να διαβουλευθούν σχετικά με όλες τις περιφερειακές και διεθνείς προκλήσεις που δεν αφορούν μόνο μια συγκεκριμένη χώρα και θέτουν υπό αμφισβήτηση τη διεθνή τάξη.

Θα πρέπεινα έχουμε πάντα κατάνου ότι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών δημιουργήθηκεμεστόχο τη διατήρηση τηςδιεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, προωθώντας, ως εκ τούτου,την αποτελεσματικήπροστασίατωνθεμελιωδών ελευθεριώνκαι των ανθρωπίνων δικαιωμάτωνόλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου, φυλετικήςήεθνικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων.

Για να τηρηθούν αυτές οι αρχές, που αποτελούν τον πυρήνα του Χάρτη του Οργανισμού, θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι, σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης, όλα τα μέλη του ΟΗΕ είναι βέβαιο ότι επηρεάζονται, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από γεγονότα που εκτυλίσσονται σε οποιαδήποτε χώρα ή περιοχή, αν και σε ανόμοια κλίμακα και σε διαφορετική χρονική στιγμή.

Συνεπώς, απαιτούνται κοινές δράσεις μέσω μιας αμοιβαίας κατανόησης ότι, παρά τις επιμέρους διαφορές μας, η πορεία προς την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη δημοκρατία μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω του ΟΗΕ. Η ενίσχυση του ρόλου του, η τήρηση των αρχών του Χάρτη του και η εφαρμογή των ψηφισμάτων του, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση νέων και μακροχρόνιων απειλών.

Η επερχόμενη 70η επέτειος των Ηνωμένων Εθνών αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στην ιστορία του ΟΗΕ. Η Κύπρος πιστεύει ότι αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να δεσμευθούμε ότι θα προχωρήσουμε μπροστά, μέσω αυτοαξιολόγησης και συζήτησης εφ’ όλης της ύλης, έτσι ώστε να επιτευχθεί ένα απτό αποτέλεσμα που θα ενισχύσει τον ρόλο και την αποτελεσματικότητα του Οργανισμού.

Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να υπενθυμίσω την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής του 2005, κατά την οποία οι ηγέτες του κόσμου συμφώνησαν σε μια «έγκαιρη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας».
Κύριε Πρόεδρε,
Πέρυσι, όταν για πρώτη φορά απηύθυνα χαιρετισμό στον Οργανισμό αυτό, εξέφρασα τη βαθιά μου ανησυχία και αγανάκτηση για πράξεις στις οποίες γινόμασταν μάρτυρες και οι οποίες υπονόμευαν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των κρατών, προκαλώντας περιφερειακή και παγκόσμια ανασφάλεια, όπως:
– Τρομοκρατία,

– Προσάρτηση εδαφών μέσω παράνομης χρήσης βίας,

– Θρησκευτικός φονταμενταλισμός, και

– Βίαιες μετακινήσεις εκατομμυρίων ανθρώπων.

Δυστυχώς, και παρά τις προσπάθειές μας, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι κατά το περασμένο έτος δεν έχουμε ανταποκριθεί επαρκώς στις προκλήσεις αυτές. Πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η έκταση και οι επιπτώσεις τους έχουν ενταθεί εις βάρος ανθρωπίνων ζωών, της ατομικής και συλλογικής κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας, και, εν τέλει, της περιφερειακής και διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
Όλα αυτά που παρακολουθούμε να γίνονται στη Λιβύη, τον Λίβανο, τη Συρία και το Ιράκ, ιδίως μετά την εμφάνιση του ISIS και τις ανείπωτες θηριωδίες του, δεν πρέπει να μας αφήνουν αδιάφορους ή παθητικούς.

Είναι καθήκον μας προς την ανθρωπότητα και τις κοινές αξίες μας, να υιοθετήσουμε άμεσα μια πιο ενεργή συμμετοχή, έτσι ώστε να γλυτώσουν οι μελλοντικές γενιές από τη μάστιγα των ασύμμετρων απειλών, της τρομοκρατίας και του τυφλού μίσους.

Για το λόγο αυτό χαιρετίζουμε το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας που υιοθετήθηκε την περασμένη Τετάρτη να αντιμετωπίσει αποφασιστικά την αυξανόμενη απειλή που προκύπτει από την άνευ προηγουμένου ροή ξένων τρομοκρατών και την ανάπτυξη δικτύων που διευκολύνουν τη δημιουργία διενέξεων ανά τον κόσμο. Αναμένουμε ότι εκείνοι που ευθύνονται για τα συγκλονιστικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν τις τελευταίες βδομάδες θα καταστούν υπεύθυνοι.

Την ίδια στιγμή, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι οι βαθιά ριζωμένες και μακροχρόνιες συγκρούσεις έχουν τη δυνατότητα να πυροδοτήσουν άμεσα την περιφερειακή αστάθεια, να προκαλέσουν αιματοχυσίες και να θέσουν σε κίνδυνο τις ζωές χιλιάδων αθώων αμάχων, συμπεριλαμβανομένων και παιδιών.

Δυστυχώς, τέτοια γεγονότα ενσπείρουν την εχθρότητα και την περαιτέρω βία και καθιστούν πιο δύσκολο να διεξαχθεί διάλογος και διαπραγματεύσεις που τελικά να οδηγήσουν σε επιτυχία. Συγκεκριμένα, όσον αφορά την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, το δικαίωμα των Ισραηλινών για κρατική υπόσταση δεν πρέπει να τίθεται υπό αμφισβήτηση ούτε το ίδιο δικαίωμα για τον λαό της Παλαιστίνης.

Επαινούμε τον πολύ θετικό ρόλο της Αιγυπτιακής Κυβέρνησης στη διαμεσολάβηση μεταξύ των δύο πλευρών. Ταυτόχρονα, καλούμε θερμά όλους τους εμπλεκόμενους να αποθαρρύνουν τις δραστηριότητες τρομοκρατικών ομάδων που αντιτίθενται στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή.

Επιπλέον, δεν μπορούμε να παραμείνουμε αδιάφοροι σ’ αυτά που διαδραματίζονται στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις τους στις σχέσεις μεταξύ ορισμένων από τους πιο σημαντικούς και ισχυρούς παράγοντες στην παγκόσμια σκηνή, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσική Ομοσπονδία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Χαιρετίζουμε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Μινσκ στις 5 Σεπτεμβρίου και κάνουμε έκκληση να τηρηθεί και να εφαρμοστεί πλήρως από όλες τις πλευρές.

Φυσικά, εκτός και πέρα από τις προαναφερθείσες περιφερειακές συγκρούσεις, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας ότι έχουμε ακόμη να αντιμετωπίσουμε άλλες συμβατικές και μη συμβατικές προκλήσεις που θέτουν υπαρξιακούς κινδύνους.

Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την εμπορία ανθρώπων, τη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής, την παγκόσμια φτώχεια, την πείνα και τη δυστυχία που εντείνουν τα μεταναστευτικά ρεύματα και δημιουργούν δημογραφικές αλλαγές, και την εξάπλωση των επιδημιών, όπως το πρόσφατο παράδειγμα του ιού Έμπολα. Ταυτόχρονα, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μπορεί τελικά, και όχι στο απώτερο μέλλον, να αποδειχθούν μη αναστρέψιμες και καταστροφικές.

Κύπρος βρίσκεται στο σταυροδρόμι της Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, μία ασταθή περιοχή στην οποία λαμβάνουν χώρα οι περισσότερες συγκρούσεις. Ωστόσο, είμαστε υπερήφανοι που είμαστε ένα κράτος μέλος της ΕΕ και διατηρούμε εξαιρετικές σχέσεις με όλους τους γείτονές μας. Ως εκ τούτου, θεωρούμαστε ως έντιμος διαμεσολαβητής, χωρίς κρυφές ατζέντες.

Συνειδητοποιούμε πως η γεωγραφία μας είναι το πεπρωμένο μας και έχουμε αναλάβει ένα εποικοδομητικό ρόλο υπερασπίζοντας τις αξίες και αρχές του ΟΗΕ και συμβάλλοντας στις προσπάθειες για ειρήνη στην περιοχή μας, πάντα σε συνάρτηση με τις δυνατότητές μας.

Είμαστε στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της εμπορίας ανθρώπων, τη μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και υποδομών, όταν κρίνεται απαραίτητο. Μόλις χθες, η Κύπρος διαδραμάτισε κύριο ρόλο στη διάσωση περίπου 350 Σύρων προσφύγων από ένα ψαροκάικο αφημένο στη Μεσόγειο και έτσι απέτρεψε μια μεγάλη ανθρωπιστική καταστροφή.

Παράλληλα, η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στη γειτονιά μας έχει αδιαμφισβήτητα αναβαθμίσει τη στρατηγική της σημασία. Η ενέργεια μπορεί να καταστεί καταλύτης για μια ευρύτερη συνεργασία στην περιοχή, συμβάλλοντας έτσι στην ειρήνη και τη σταθερότητα, αλλά και μέσο για ενδυνάμωση της περιφερειακής και ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης, η οποία θα δώσει ώθηση στις οικονομίες των χωρών της περιοχής.

Είμαστε έτοιμοι να συνεισφέρουμε προς τον σκοπό αυτό, ακόμη και να μεσολαβήσουμε στο να φέρουμε κοντά τις γειτονικές χώρες που παράγουν και καταναλώνουν υδρογονάνθρακες.

 

Το 2014 σηματοδοτεί την 40ή επέτειο της βίαιης διαίρεσης της χώρας μου: μια συνέπεια της εισβολής του 1974 και της συνεχιζόμενης κατοχής από την Τουρκία.

Δεν είναι πρόθεσή μου να επιδοθώ σε ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, καθώς μια πληθώρα από ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, όχι μόνο αντικατοπτρίζει τις ιστορικές και συνεχιζόμενες ευθύνες των υπαίτιων, αλλά επίσης, καταδικάζει το απαράδεκτο στάτους κβο και καλεί σε επανένωση της Κύπρου και απόσυρση των κατοχικών δυνάμεων.

Εκείνο που θα ήθελα να τονίσω ξανά είναι η ειλικρινής μου δέσμευση ότι θα εργαστώ με σθένος και αποφασιστικότητα, ώστε, μέσα από έναν εποικοδομητικό, εις βάθος και ουσιαστικό διάλογο, να καταλήξουμε σε μια διευθέτηση, η οποία να:

– Επανενώνει την Κύπρο και τον λαό της,

– Αποκαθιστά τις βασικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των νόμιμων  κατοίκων της,

– Απαλλάσσει το νησί από την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων,

– Διασφαλίζει την ειρηνική συνύπαρξη και κοινωνικο-οικονομική συνεργασία ανάμεσα σε όλους τους πολίτες της,

– Εγγυάται την αποτελεσματικότητα και την καλή λειτουργία της Κύπρου ως κράτος μέλος της ΕΕ.

Για μένα, υπάρχει μόνο ένα Σχέδιο. Αυτό είναι η επίτευξη μιας διευθέτησης στο κυπριακό πρόβλημα, στη βάση των όσων έχουν συμφωνηθεί ως συμβιβασμός: Την μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, με μια και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη διεθνή νομική προσωπικότητα και μια και μόνη ιθαγένεια.

Έπειτα από μήνες δύσκολων διαπραγματεύσεων, συμφωνήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2014 μια Κοινή Διακήρυξη μεταξύ των δύο κοινοτήτων, καθορίζοντας τις βασικές γραμμές και αρχές του πλαισίου της λύσης, καθώς και τη μεθοδολογία της διαπραγματευτικής διαδικασίας.

Ταυτόχρονα, είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι στην Κοινή Διακήρυξη διατυπώνεται με σαφήνεια ότι ο μοναδικός κοινός στόχος της διαπραγματευτικής διαδικασίας είναι να τερματιστεί το απαράδεκτο στάτους κβο και να επιτευχθεί μια διευθέτηση που θα διασφαλίζει και θα σέβεται τις αρχές πάνω στις οποίες εδράζεται η ΕΕ.

Σε συνέχεια της Κοινής Διακήρυξης και έντονων διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών, κατατέθηκαν ολοκληρωμένες προτάσεις για όλα τα κεφάλαια του κυπριακού προβλήματος. Φθάσαμε τώρα στη φάση όπου οι προσπάθειες μας επικεντρώνονται στη γεφύρωση των διαφορών, ώστε να ανοίξουμε τον δρόμο προς μια βιώσιμη και διαρκή διευθέτηση.

Δραττόμενος της ευκαιρίας, θα ήθελα να χαιρετίσω τον πρόσφατο διορισμό από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών του νέου Ειδικού Συμβούλου του, κ. Espen Barth Eide. Θεωρούμε ότι ο διορισμός του, σε μια κρίσιμη συγκυρία της διαπραγματευτικής διαδικασίας, αποδεικνύει την αποφασιστικότητα των Ηνωμένων Εθνών να διασφαλίσουν ότι η διαδικασία προχωρά αποφασιστικά προς τα εμπρός.

Είναι όμως αυτονόητο πως εκείνο που επίσης χρειάζεται, είναι η επίδειξη γνήσιας βούλησης από τους συμπατριώτες μας να διαπραγματευτούν με καλή θέληση και από την Τουρκία να συμβάλει εποικοδομητικά στις προσπάθειες για την επίτευξη μιας διευθέτησης, όχι μόνο στη θεωρία, αλλά με πρακτικές και ουσιαστικές ενέργειες.

Ένα πρώτο βήμα προς την από μακρού αναμενόμενη επίδειξη γνήσιας πολιτικής βούλησης θα ήταν η υιοθέτηση της συνολικής μου πρότασης για ουσιαστικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα δημιουργούσαν μια κατάσταση οφέλους για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, υποβοηθώντας να οικοδομηθεί αμοιβαία κατανόηση, εμπιστοσύνη και καλή θέληση, και ως εκ τούτου να λειτουργήσει ως καταλύτης στη συνεχιζόμενη διαπραγματευτική διαδικασία.

Επιπλέον, αναμένουμε να έχουμε την ειλικρινή συνεργασία της Τουρκίας στο ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων, περιλαμβανομένης της παροχής πρόσβασης σε όλες τις περιοχές που είναι αναγκαίες και παρέχοντας τις απαραίτητες πληροφορίες που θα βοηθήσουν να εξακριβωθεί η τύχη τους και να απαλύνουν τον πόνο των συγγενών τους.

Η Κύπρος και οι πολίτες της αξίζουν πολύ περισσότερα από μια διαιρεμένη χώρα. Σαράντα χρόνια είναι πάρα πολλά για όλους μας, και επέστη πλέον ο χρόνος για όλους τους εμπλεκόμενους να αντιληφθούν ότι ο τεχνητός εφησυχασμός που σχετίζεται με την παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν είναι προς όφελος κανενός. Μια λύση θα ήταν προς όφελος όλων των Κυπρίων, της Τουρκίας, της κοντινής περιοχής μας και, συνεπώς, της διεθνούς κοινότητας.

Το απώτερο όραμά μου είναι να ανακουφίσουμε όλους τους Κύπριους, ειδικότερα τις νέες γενιές, το μέλλον της χώρας, από το αναχρονιστικό βάρος του να είναι αναγκασμένοι να ζουν σε μια διαιρεμένη πατρίδα στην οποία εμποδίζονται δια της βίας να απολαμβάνουν τις ελευθερίες, τις οποίες όλοι οι πολίτες του κόσμου δικαιούνται να αξιώνουν. Ένα βάρος για το οποίο δεν πρέπει να κατηγορούνται και το οποίο δικαιούνται να δουν να διορθώνεται.

Δεν θα παρεκκλίνω από την επιδίωξη αυτού του οράματος, αφού είναι ένα καθήκον που ανέλαβα έναντι όλων των Κυπρίων. Δεν θα αποφύγω την ιστορική μου ευθύνη να προσφέρω ένα σταθερό, ειρηνικό, ευτυχισμένο και συμφιλιωτικό μέλλον στη χώρα μου.

Θα ήταν σοβαρή παράλειψη αν, πριν καταλήξω, δεν απευθύνω την ειλικρινή ευγνωμοσύνη του λαού μας και της Κυβέρνησής μου στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ασφαλείας για την προσφορά της ΟΥΝΦΙΚΥΠ τα τελευταία 50 χρόνια, που αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα του επιτυχούς ρόλου που τα Ηνωμένη Έθνη μπορούν να αναλάβουν στη διατήρηση της ειρήνης.

Και ενόσω εκτιμούμε τα μέγιστα τα οφέλη από τη διατήρηση της ειρήνης και το ρόλο των Ηνωμένων Εθνών προς αυτή την κατεύθυνση, θεωρούμε ότι είναι ακόμη πιο σημαντικό να στηρίξουμε και να ενδυναμώσουμε αυτό τον Οργανισμό ώστε να συνεχίσει την προσφορά του προς την κατεύθυνση της διατήρησης της ειρήνης, οικοδόμησης της ειρήνης και παρεμπόδισης των συγκρούσεων, ειδικότερα σε σχέση με τις νέες, διαφαινόμενες απειλές.

Από πλευράς μας, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε να προσφέρουμε κάθε βοήθεια που είναι αναγκαία ώστε να πετύχουμε τους ευγενικούς αυτούς στόχους.»

(Νέα Υορκη 26/9/2014)