Κυριάκος Μελέτης
Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, θα μας πει η Thatcher, και ο Fukuyama, την επαύριον της κατάρρευσης του σοβιετικού καθεστώτος, θα εξαγγείλει το τέλος της ιστορίας, δηλαδή το τέλος των κοινωνικών αλλαγών και μετασχηματισμών. Και οι δυο τους θα θεωρήσουν ότι ο φιλελευθερισμός είναι το καλύτερο δυνατό των κοινωνικών συστημάτων, αλλά και ο καλύτερος δρόμος που υπάρχει. Στην πραγματικότητα, η Thatcher και ο Fukuyama, μη έχοντας την αίσθηση της ιστορίας, αλλά και μπαίνοντας στην προοπτική της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, δεν έκαναν παρά να εκφράσουν τις επιθυμίες και επιλογές τους, οι οποίες ελάχιστη σχέση έχουν με την πολύπλοκη ανθρωπο-κοινωνική πραγματικότητα, η οποία είναι δυναμική, σχίζεται από πολλαπλές προγραμματισμένες και απρογραμμάτιστες συγκρουσιακές σχέσεις και άρα είναι και απρόβλεπτη.
Θα γράφαμε, ότι η αναπαράσταση, που οικοδόμησαν η Thatcher και ο Fukuyama είναι ψευδής, διότι πήραν μια αναπαράσταση της κεφαλαιοκρατικής τάξης, αυτήν του φιλελευθερισμού, η οποία κατάρρευσε κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και μπαίνοντας στην προοπτική του πολυεθνικού κεφαλαίου, θέλησαν να την δουν να πραγματώνεται, αναβιώνοντάς την. Πράγματι, η αστική αυτή αναπαράσταση του φιλελευθερισμού, κατάφερε να επιβληθεί ως «ο μοναδικός αληθής λόγος», ιδιαίτερα από τη δεκαετία του 1990, έκτοτε όμως τα οικονομικά πράγματα δεν κάνουν παρά να επιδεινώνονται, αφού σύμφωνα και με μια σταθερή παρατήρηση, πρώτον, ο πλούτος της γης συσσωρεύεται όλο και σε λιγότερα χέρια, πράγμα που σημαίνει ότι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι, και δεύτερον, η ρύπανση του περιβάλλοντος και η υπερθέρμανση του πλανήτη γη επιδεινώνονται αντί να ανακόπτονται.
Κατά τη δεκαετία του 1960 και του 1970, οι διανοούμενοι, αλλά και μέρος των μαζών, άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι το «σοσιαλιστικό» πείραμα στη Σοβιετική Ένωση και στις άλλες χώρες του υπαρκτού «σοσιαλισμού», απέτυχε και ως εκ τούτου θα έπρεπε στο εξής να αναζητηθεί μια άλλη εναλλακτική λύση. Στα πλαίσια αυτά, εμφανίστηκαν τα λεγόμενα Σοσιαλιστικά Κόμματα, τα οποία κατάφεραν, κατά τη δεκαετία του 1980 να ανέλθουν στην εξουσία (Σοσιαλιστικό Κόμμα Γαλλίας, Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα Ελλάδας). Πολύ σύντομα όμως, έγινε κατανοητό πως ο «σοσιαλισμός» δεν ήταν παρά μια ιστορική απάτη της ίδιας, περίπου, ποιότητας με την κομμουνιστική απάτη του 1917. Η κομμουνιστική απάτη, συνίσταται στην οικοδόμηση ενός κρατικού καπιταλισμού χωρίς ίχνη δημοκρατίας, αντί του σοσιαλισμού που επαγγέλθηκαν οι κομμουνιστές. Όσον αφορά τη σοσιαλιστική απάτη, συνίσταται στον περιορισμό των σοσιαλιστών στη διαχείριση του κεφαλαιοκρατικού συστήματος. Η διαχειριστική αυτή λειτουργία των Σοσιαλιστικών Κομμάτων δημιούργησε ένα κενό, πράγμα που έστρεψε μεγάλο μέρος των μαζών προς τη νέα δύναμη της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, που εμφανίστηκε δυναμικά για να το καλύψει. Και στην περίπτωση αυτή, όμως, πολύ σύντομα συνειδητοποιήθηκε και αυτή η απάτη. Δύο δεκαετίες, αυτή του 1990 και του 2000, ήταν αρκετές για να εκπνεύσει και η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.
Στα άρθρα που θα αναρτηθούν σε αυτό το blog, θα προσπαθήσουμε να οικοδομήσουμε μίαν εναλλακτική πρόταση. Η έννοια της πρότασης δεν αφορά μόνο την πρόταση ενός κοινωνικού μετασχηματισμού, αλλά και την επεξεργασία μιας θεωρίας, η οποία θα ανταποκρίνεται σ’ αυτό το μετασχηματισμό. Για την επεξεργασία αυτής της θεωρίας, θα έχουμε ως βάση ότι ένας ανθρωπο-κοινωνικός σχηματισμός συγκροτείται από τις σχέσεις των φύλων και των γενεών, που είναι πρωτογενείς, από τάξεις που είναι δευτερογενείς, οι οποίες μαζί συγκροτούν, κατά τους μοντέρνους καιρούς, τα κράτη-έθνη, που συγκροτούν με τη σειρά τους τον παγκόσμιο ανθρωπο-κοινωνικό σχηματισμό.
