Της Ανδρούλας Γκιούρωφ
Στη διεθνή πολιτική σκακιέρα σχεδόν όλα σχετίζονται, μπλέκονται και αλληλοσυνδέονται μεταξύ τους σ’ ένα κουβάρι συμφερόντων, συμμαχιών που ενίοτε εξελίσσονται σε λυκοφιλίες και ανίερες συμφωνίες.
Η περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου βρίσκεται εκ νέου ενώπιον σοβαρών πολιτικών εξελίξεων με ανοικτά θέματα να προμηνύουν φωτιά και μπαρούτι.
Η συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης για τον προσδιορισμό θαλάσσιων ζωνών μεταξύ τους στη Μεσόγειο, έρχεται να επιβεβαιώσει την λανθασμένη εξωτερική πολιτική Κύπρου και Ελλάδας και την απουσία στιβαρών συμμάχων προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι από μια χώρα η οποία όχι μόνο προκαλεί με τις έκνομες ενέργειες της αλλά εφαρμόζει κατά γράμμα τις απειλές της.
Οι φραστικές επιπλήξεις ΗΠΑ και Ε.Ε. καθώς και η ρητορική περί αλληλεγγύης και συμπαράστασης σε Κύπρο και Ελλάδα όχι μόνο δεν αναχαιτίζουν τις προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας αλλά την οδηγούν σε επικίνδυνη κλιμάκωση. Η Τουρκία, προχωρεί ακάθεκτη και ανεμπόδιστη. Ήδη, έχει στρατεύματα κατοχής σε τρεις χώρες (Κύπρο, Ιράκ, Συρία,) και τώρα προετοιμάζεται και για τη Λιβύη .Στην Κύπρο προωθεί το άνοιγμα της Αμμοχώστου, ελέγχει πλήρως τα κατεχόμενα , κατέλαβε ανενόχλητη περιοχές της Κυπριακής ΑΟΖ ενώ συστηματικά παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Ελλάδας, αμφισβητεί την κυριαρχία ελληνικών νησιών, επιδιώκει να διαμορφώσει ”γκρίζες ζώνες” στο Αιγαίο. Όλα αυτά, τα κάνει προφανώς με τις «πλάτες» των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Γιατί αν δεν είχε «πλάτες» και εύρισκε τείχος αντίστασης δεν θα τολμούσε ο Ερντογάν να εμφανίζεται με το τουπέ του περιφερειακού χωροφύλακα.
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια με την πολιτική των δεξιών και ψευδο-αριστερών κυβερνήσεων Ν. Δημοκρατίας , ΣΥΡΙΖΑ έχει μετατραπεί σε μια απέραντη αμερικανική βάση.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης κατά την πρόσφατη σύνοδο του ΝΑΤΟ (όπου επιβεβαιώθηκε η «εγκεφαλική» ανεπάρκεια της συμμαχίας ) επιτέθηκε στον Μακρόν γιατί μπλόκαρε την ένταξη των Σκοπίων στην ΕΕ,ενώ είναι γνωστό πως δημόσια είχε τοποθετηθεί εναντίον της μετονομασίας της ΠΓΔΜ σε Βόρεια Μακεδονία. Επίσης κατήγγειλε τη Ρωσία ότι παρεμβαίνει στα Βαλκάνια…ενώ αυτές οι δύο χώρες είναι οι εν δυνάμει σύμμαχοι τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου κατά της συμφωνίας Τουρκίας Λιβύης .Από πάνω ελπίζει στον Τραμπ, ο οποίος δεν χάνει ευκαιρία να δηλώνει πόσο θαυμάζει τον Ερντογάν . Αυτό δεν είναι εξωτερική πολιτική αλλά ένας γύρος του θανάτου με σπασμένα τα φρένα.
Όταν σε Κύπρο και Ελλάδα διατυμπανίζουν πως η Τουρκία βρίσκεται σε δύσκολη θέση ή ότι είναι «απομονωμένη διπλωματικά» τι άλλο να περιμένουμε, όταν διεκδικεί την Κύπρο, το μισό Αιγαίο και τα 3/5 της Μεσογείου; Πρέπει να πατήσουν τα άρβυλα της Τουρκίας μέχρι τη Λεμεσό για να ξυπνήσουν;
Όταν ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου λέει με ύφος αδιαμφισβήτητου ηγέτη: «Αναμένω ότι η Ευρώπη θα ξαναστείλει ξεκάθαρο πολιτικό μήνυμα για τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας…και ότι « πρέπει να βρεθεί τρόπος με την ενεργό συμμετοχή του διεθνούς παράγοντα και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επαναρχίσει ο διάλογος για τα Ελλαδοτουρκικά και το κυπριακό» διερωτάσαι πότε η Ε.Ε. έστειλε ξεκάθαρα μηνύματα πέραν από τις γνωστές φραστικές κορώνες.
Ο ηγέτης του ΔΗΣΥ μιλά για αποκλιμάκωση της έντασης ως να είναι συνυπεύθυνα της τουρκικής επιθετικότητας τα θύματα της.
Εκτός και αν ο κ.Νεοφύτου εννοεί την αποκλιμάκωση με περαιτέρω υποχωρήσεις προς την Τουρκία από τα θύματα της.
Αβέρωφ Νεοφύτου και Άντρος Κυπριανού μαζί και μόνοι υποστηρίζουν επανέναρξη των συνομιλιών στο κυπριακό λες και δεν ακούν τα τύμπανα της τουρκικής αδιαλλαξίας, τις απειλές και τους κυνικούς εκβιασμούς. Ο Τούρκος ΥΠΑΜ Χουλουσί Ακάρ το λέει ξεκάθαρα: «Κανένας να μην περιμένει πως θα υποχωρήσουμε στην Κύπρο…»
Και εμείς εδώ κάνουμε χαρούλες σε φιέστες αφελών πως η Ε.Ε. ή οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν τον πιο ισχυρό τους εταίρο οικονομικά και στρατιωτικά .
Ας το ψάξουν λίγο πιο βαθιά οι πολιτικοί ταγοί μας κατά πόσο οι περιβόητες κυρώσεις που επέβαλε τάχατες στην Τουρκία η Ε.Ε. έπιασαν τόπο ή πάτο;
Μάλλον το τελευταίο όπως επιβεβαιώνεται με τις τελευταίες εξελίξεις στο πεδίο της Λιβύης η οποία σπαράσσεται από εμφύλιο πόλεμο.
Σύμμαχοι στη Συρία αντίπαλοι στη Λιβύη
Η Τουρκία εμπλέκεται στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης στηρίζοντας την κυβέρνηση της Τρίπολης ή όπως αποκαλείται επίσημα Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας. Η Άγκυρα έχει αναλάβει την εκπαίδευση και σε έναν βαθμό τον εξοπλισμό της στρατιωτικής δύναμης αυτής της πλευράς. Ήδη δραστηριοποιείται εκεί άγνωστος αριθμός εξοπλισμένων – επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών (Drones) τύπου Bayraktar TB2 τουρκικής κατασκευής. Η Τουρκία επίσης εφοδίασε την κυβέρνηση της Τρίπολης με Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού BMC KIRPI. Η τουρκική στρατιωτική βοήθεια επέτρεψε στην κυβέρνηση της Τρίπολης να αντιμετωπίσει τη θερινή επίθεση των δυνάμεων του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ (κυβέρνηση του Τομπρούκ). Παρ’ όλα αυτά και σύμφωνα με τους διεθνείς στρατιωτικούς παρατηρητές, η πρόοδος των δυνάμεων του Τομπρούκ είναι μεν αργή, αλλά σταθερή, και η λαβίδα γύρω από την κυβέρνηση της Τρίπολης όλο και σφίγγει. Παρατηρητές του ΟΗΕ θεωρούν, πάντως, ότι αν δεν ανατραπούν οι σημερινοί συσχετισμοί, η κυβέρνηση της Τρίπολης θα είναι σύντομα υποχρεωμένη είτε να παραδοθεί είτε να συνθηκολογήσει υπό πίεση. Αυτά είναι πολύ άσχημα μαντάτα για τους επιτελείς του Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα.Φαίνεται γι’ αυτό βιάστηκαν να κλείσουν τη συμφωνία .
Ρωσία ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής
Σε περίπτωση κατάληψης της Τρίπολης από τον Χαφτάρ (που όλα εκεί οδηγούν ), η Μόσχα θα επηρεάζει καθοριστικά μια τεράστια περιοχή στη Μέση Ανατολή και πλέον θα είναι ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής. Αυτό που ίσως προκαλεί τρόμο στην Ουάσινγκτον είναι ότι η ολοκληρωτική επιρροή που ασκούσαν μέχρι πρόσφατα οι ΗΠΑ όχι απλώς αποδυναμώνεται, αλλά η ίδια η Αμερική χάνει πολλά ερείσματα. Η γεωπολιτική γραμμή των Ηνωμένων Πολιτειών που κάποτε ήταν το Αφγανιστάν, το Ιράκ, η Τουρκία, η Λιβύη, ο Λίβανος, υποχωρεί δραματικά. Οι ΗΠΑ σταδιακά απομονώνονται πέραν του Ατλαντικού. Είναι κυρίαρχο το ερώτημα πώς θα αντιδράσουν οι Αμερικανοί, αν όντως ο Χαφτάρ-που ήταν άνθρωπος δικός τους – καταλάβει την εξουσία.
Ο Χαλίφα Χαφτάρ πρώην στενός συνεργάτης του Μουαμμάρ Καντάφι, βρέθηκε αργότερα σε αντίπαλο στρατόπεδο και υπάρχουν πληροφορίες πως οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ τον «εκπαίδευσαν» και αξιοποίησαν δεόντως προκειμένου να τον έχουν στην εφεδρεία για πιθανή διαδοχή.
Τώρα η τράπουλα φαίνεται να ανατρέπεται και άλλοι κρατούν τον άσσο στο μανίκι τους.
Η Τουρκία είναι βέβαιο ότι θα τρέξει και πάλι στον Πούτιν για να ζητήσει διευκολύνσεις, κυρίως να μην ακυρωθεί η συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες που έκανε με τον Σάρατζ (Κυβέρνηση της Τρίπολης). Ο Τούρκος πρόεδρος θα είναι πρόθυμος να δώσει μεγάλα ανταλλάγματα στη Μόσχα, διότι το δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας» είναι η επιτομή της μεγαλομανίας του Ερντογάν, και δεν θα θελήσει να υποχωρήσει.
Η Ρωσία, ωστόσο, δεν πρόκειται να του κάνει τα χατίρια και ήδη έχει δείξει την δόντια της για την συμφωνία της Τουρκίας με την υπό κατάρρευση κυβέρνηση Σάρατζ καθότι τα στρατεύματα του Χαφτάρ (υποστηριζόμενα σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες και από Ρώσους στρατιωτικά εκπαιδευμένους μισθοφόρους) προελαύνουν προς την Τρίπολη και είναι ζήτημα ημερών η κατάληψη της. Η Μόσχα δεν επιθυμεί να προκαλέσει νέο αντιρωσικό κλίμα στην Ελλάδα ή στην Κύπρο και προπαντός στην Αίγυπτο όπως προκάλεσε η τελευταία συνεργασία της με την Τουρκία.
Ρωσία, Γαλλία, Αίγυπτος και εν μέρει οι ΗΠΑ στηρίζουν τον Χαφτάρ μεν, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Ο ΟΗΕ, η Τουρκία, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι , Ε.Ε. η Ελλάδα και όχι μόνο, αναγνωρίζουν ως νόμιμη την κυβέρνηση Σάρατζ.
Η Ελλάδα υποχρεώνεται τώρα να αλλάξει στρατόπεδο καλώντας στην Αθήνα τον πρόεδρο της Λιβυκής Βουλής η οποία καταδίκασε τη συμφωνία με την Τουρκία. Ο Αγκίλα Σαλέχ Ίσα (πρόεδρος της λιβυκής Βουλής) χαρακτήρισε τη συμφωνία με την Τουρκία ως μια «συνωμοσία, η οποία επιβουλεύεται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα του ελληνικού και του λιβυκού λαού», ενώ παράλληλα διαβεβαίωσε ότι θα μετάσχει ενεργά στις κοινές προσπάθειες για ακύρωση της συγκεκριμένης συμφωνίας βάσει των διατάξεων του Διεθνούς Δικαίου.
Τα πράγματα, δηλαδή, είναι περισσότερο σύνθετα από όσο φαίνονται και το παρά φύση φλερτ της Τουρκίας με τη Ρωσία ενδεχομένως να μην ευδοκιμήσει στο άνυδρο περιβάλλον της Λιβυκής Ερήμου.
Με όλα αυτά που συμβαίνουν στην περιοχή μας είναι καιρός Κύπρος και Ελλάδα να καθορίσουν μια νέα πιο διεκδικητική εξωτερική πολιτική θέτοντας πάνω απ’ όλα τα συμφέροντα των λαών τους και να πάψουν να προσεύχονται στον «Θεό» των ΗΠΑ για να τις ευσπλαχνιστεί ο Αλλάχ του Ερντογάν.
